بررسی اثر مقدار بذر و محلول پاشی اسیدآمینه و NPK بر روی برخی صفات کمی و کیفی گندم نان در شرایط دیم خرم آباد

مقدمه: مقدار بهینه بذر به عنوان یک عامل مدیریتی مهم برای بهبود عملکرد گندم از اهمیت ویژه ­ای برخوردار است. افزایش قیمت کودهای شیمیایی باعث شده است که کشاورزان برای جبران کمبود مواد غذایی گیاه به مصرف کودهای مایع روی بیاورند. کوددهی برگی روشی برای تغذیه گیاهان است که در آن، جذب از طریق روزنه و اپیدرم برگ صورت می گیرد و اثربخشی آن ممکن است بسته به محیط، وضعیت فیزیولوژیکی رشد و تغذیه گیاه متفاوت باشد. روش تغذیه برگی با عناصر پرمصرف و کم مصرف از نظر دستیابی به حداکثر عملکرد و کاهش تلفات عناصر غذایی موثرتر از سایر روش­ها است و باعث افزایش میزان عناصر معدنی در گیاه و بهبود عملکرد محصول می شود.روش­ شناسی پژوهش: این آزمایش در سال زراعی ۰۲-۱۴۰۱ به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح پایه  بلوک­های کامل تصادفی در ۳ تکرار انجام شد که مقدار بذر به عنوان فاکتور اصلی و محلول­پاشی به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. در این بررسی ۹ سطح مقدار بذر شامل ۸۰، ۱۰۰، ۱۲۰، ۱۴۰، ۱۶۰، ۱۸۰، ۲۰۰، ۲۲۰ و ۲۴۰ کیلوگرم در هکتار در کرت اصلی و ۴ سطح محلول­پاشی شامل محلول­پاشی با اسیدآمینه (۲ لیتر در هکتار)، NPK (۲ کیلوگرم در هکتار)، ترکیب اسیدآمینه + NPK (یک لیتر اسیدآمینه + یک کیلوگرمNPK  در هکتار) و عدم محلول ­پاشی در کرت فرعی قرار گرفتند.یافته­ های پژوهش: با افزایش مقدار بذر مصرفی، ارتفاع بوته، تعداد سنبله و مقدار آهن دانه افزایش اما طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، مقدار روی و درصد پروتئین دانه کاهش یافت، در حالیکه عملکرد دانه تا مصرف۱۴۰ کیلوگرم بذر در هکتار افزایش و پس از آن کاهش یافت. ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، مقدار آهن و روی دانه و درصد پروتئین در تیمار محلول­پاشی با مخلوط اسیدآمینه +NPK  و تعداد سنبله و طول سنبله در تیمار NPK بیشترین مقدار را داشتند. با افزایش مقدار بذر و همچنین در تیمار محلول­پاشی با مخلوط اسیدامینه + NPK ، مقدار آهن دانه افزایش اما مقدار روی دانه کاهش پیدا کرد. درصد پروتئین دانه نیز در تیمار محلول­پاشی با مخلوط اسیدآمینه +NPK  تا مقدار بذر ۱۴۰ کیلوگرم در هکتار افزایش و پس از آن به تدریج کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه گندم (۳۳۸۳ کیلوگرم در هکتار) در شرایط دیم خرم آباد از تیمار ۱۴۰ کیلوگرم در هکتار بذر مصرفی بدست آمد.

کلیدواژه ها:

کلمات کلیدی: مقدار بذر ، عملکرد ، اسیدآمینه و NPK