الهام علی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه سیستان و بلوچستان
فاطمه صغری یعقوبی - کارشناس ارشد حسابداری دانشگاه سیستان و بلوچستان
معصومه علی زاده - کارشناس و مدرس حسابداری

پیاده سازی اصل 44 در وزارت نفت و سبک نمودن بار وظایف تصدی گری از دوش این وزارتخانه در جهت چابکی آن، اهمیت بسزایی در اعمال اصل مالکیت و حاکمیت ملی ایران بر ذخایر نفت و گاز و تحقق چشم انداز صنعت نفت دارد. سند چشم انداز ،افق و دورنمای بلندمدت روشنی را برای مدیریت کشور ترسیم کرده و ترتیب نهادی رابطه دولت و بخش های غیر دولتی و نقش و جایگاه آنها در قالب سیاست های کلی اصل 44 تبیین شده است ، در واقع سیاست های کلی اصل 44 جهت گیری های مشخصی را برای اصلاح ساختار اقتصادی کشور و رسیدن به تصویر آرمانی اقتصاد ایران در سند چشم انداز معرفی می کند .پالایشگاه نفت اصفهان واحد فرعی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران بود که در راستای اجرای سیاست های کلی اصل 44 نوع فعالیت بازسازی و از حق العمل کاری تغییر و تجاری سازی شده است تا بستر لازم برای اجرای سیاست های کلی اصل 44 فراهم آید . شورای عالی اصل 44 به منظور اجرایی ساختن سیاست های کلی این اصل که همانا امکان پذیر شدن واگذاری سهام به بخش خصوصی بود مصوباتی را مبنی بر تغییر ساختار مالی، نیروی انسانی، فنی، حقوقی، عملیاتی و مدیریتی شرکت هایی که نیاز به تغییر دارند، انجام داد. پالایشگاه نفت اصفهان نیز یکی از این شرکت ها بود که دستخوش تغییر شد ،تا قبل از تصویب سیاست های کلی اصل 44 ،پالایشگاه خوراک نفت خام را دریافت و پالایش می کرد و در ازای آن مبلغی را به عنوان کارمزد دریافت می کرد ولی بعد از تصویب سیاست های کلی اصل مذکور براساس قانون نوع فعالیت پالایشگاه به خرید مواد اولیه ( نفت خام ) و فروش فرآورده های نفتی حاصل از پالایش نفت خام تغییر یافت و تجاری سازی گشت .از این روی این مقاله به بررسی آثار تجاری سازی بر عملکرد مالی پالایشگاه نفت اصفهان از طریق مقایسه شاخص های عملکرد مالی ، قبل و بعد از تغییر نوع فعالیت شرکت با در نظر گرفتن دوره زمانی (1382-1389) می پردازد.روش جمع آوری اطلاعات در این مورد مطالعات کتابخانه ای و استفاده از صورتهای مالی پالایشگاه که از طریق سایت سازمان بورس و اوراق بهادار منتشر شده است ،می باشد .روش تحقیق تحلیلی است .برای تجزیه و تحلیل نتایج از منابع معتبر و صورت های مالی و نرم افزار EXCLE استفاده شده است .پس از بررسی و تحلیل صورتهای مالی وگزارشات عملکرد مالی پالایشگاه مذکور دریافتیم که قدم در راه اجرایی ساختن سیاست های اصل 44 و به تبع آن تغییر نوع فعالیت بر توانمند سازی پالایشگاه موثر بوده و باعث عملکرد مثبت آن نسبت به قبل شده است .

پالایشگاه نفت اصفهان، تجاری سازی ، حق العمل کاری ، سیاست های کلی اصل44 ، عملکرد مالی