فاطمه توانگرزمین - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه گیاه پزشکی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
محمدمجتبی کامل منش - عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
سیدمحمدرضا موسوی - عضو هیئت علمی گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

دانه های نخود یکی از مغذی ترین دانه های حبوبات است که منبع مهمی از انرژی ،پروتئین ، ویتامین ، فیبر و مواد معدنی است.نماتد مولدگره ریشه در بیشتر مناطق دنیا وجود دارد و یکی از مهمترین نماتدهای اقتصادی در دنیا می باشد. از طرفی شوری بخشزیادی از اراضی کشاورزی را تحت تأثیر قرار داده است. به منظور بررسی اثر شوری بر فعالیت و قدرت تکثیر نماتد مولد گره ریشهتحقیقی در دو محیط آزمایشی شامل آبیاری نرمال در شرایط آلوده به نماتد و آبیاری تحت تأثیر شوری در محیط آلوده به نماتد درقالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرارانجام شد. از لحظه انتقال نشاءها آبیاری به صورت نرمال به برخی از گلدان ها و آبیاری بامحلول 20 مولارNaCl به برخی دیگر از گلدان ها اعمال شد. جمعیت اولیه نماتد از ریشه های گوجه فرنگی آلوده در شهرستان فسا جمع آوری و بعد از جداسازی به عنوان گونهMeloidogyne javanicaشناسایی و روی رقم حساسSuper chiefتکثیر گردید. پس از دو ماه تعداد کیسه تخم، تعداد گره، تعداد تخم داخل هر کیسه تخم، فاکتور تولید مثل، جمعیت نهایی، شاخص کیسه تخم و شاخص گره مورد مطالعه قرار گرفت نتایج نشان داد که بین آزمایشات در سطح احتمال 5% اختلاف معناداری وجود دارد و در شرایطشوری تعداد گره، تعداد کیسه تخم، فاکتور تولید مثل و جمعیت نهایی نماتد کاهش یافت بررسی وضعیت مقاومت و حساسیت ارقام با استفاده از شاخص گره و شاخص کیسه تخم اثباتی بر گفته فوق است تنها تعداد تخم داخل هر کیسه تخم افزایش داشت. نتایج این تحقیق می تواند مقدمه ای در جهت تحقیقات تکمیلی بعدی در شرایط طبیعی در جهت استفاده بهینه از منابع ارضی نامطلوب و افزایش عملکرد گیاه نخود مورد استفاده قرار گیرد.

شوری، نماتد مولد گره ریشه، نخود، صفات تکثیری نماتد، آبیاری