وضعیت کیفیت خواب و عوامل مرتبط با آن در سالمندان مبتلابه سندرم متابولیک در شهر باغملک ایران

زمینه و هدف با افزایش جمعیت سالمندان مبتلابه سندرم متابولیک، کیفیت خواب سالمندان مبتلابه این سندرم، از موضوعات نگران کننده است و کمتر به آن پرداخته شده است. هدف پژوهش حاضر تعیین کیفیت خواب و عوامل مرتبط به آن در سالمندان مبتلابه سندرم متابولیک در شهر باغملک بود. روش بررسی مطالعه حاضر توصیفی همبستگی از نوع مقطعی بود که طی ماه های تیر تا مهر سال ۱۴۰۱ انجام شد. روش نمونه گیری در پژوهش حاضر به صورت خوشه ای چندمرحله ای بود که تعداد ۲۹۸ نفر از بین سالمندان مبتلابه سندرم متابولیک شهر باغملک به صورت تصادفی انتخاب و براساس معیارهای ورود (سن حداقل۶۰ سال، ابتلا به سندرم متابولیک، قدرت شناختی و ارتباطی قابل قبول، عدم بروز سوگ عزیزان در ۶ ماه اخیر ، کسب رضایت آگاهانه کتبی) وارد پژوهش شدند. ابزارهای مورداستفاده شامل پرسش نامه جمعیت شناختی و پرسش نامه کیفیت خواب پیترزبرگ بود. جهت مقایسه گروه های مستقل از آزمون های تی تست مستقل، آنالیز واریانس و کای اسکوئر استفاده شد. در تمام آزمون های آماری، مقدار P کمتر از۰/۰۵ به عنوان سطح معنی داری آزمون ها لحاظ شد. یافته ها به طورکلی ۲۹۸ نفر در این مطالعه شرکت کردند که میانگین سنی آن ها ۱۹/۷± ۶۸/۶۵سال بود. تقریبا تمام  مبتلایان به سندرم متابولیک دارای قندخون بالا بودند. ۸۶ درصد از آنان مبتلابه وضعیت فشارخون بالا و ۷۳ درصد مبتلابه چربی اضافی در دور کمر بودند. همچنین ۴۴ درصد مبتلایان سطح بالای تری گلیسیرید و ۳۳ درصد سطح پایین کلسترول خوب را داشتند. ۵۵ درصد از کل شرکت کنندگان دارای کیفیت خواب نامطلوب بودند. در زنان و مردان سالمند، شیوع کیفیت خواب نامطلوب به ترتیب ۵۹ و ۵۱ درصد بود. همچنین آزمون های آماری نشان دادند بین متغیرهای سن، جنسیت، وضعیت تاهل، ترکیب زندگی و شاخص توده بدنی با کیفیت خواب ارتباط معنی داری وجود دارد (۰/۰۵>P). نتیجه گیری به طورکلی می توان گفت کیفیت خواب نامطلوب در سالمندان مبتلابه سندرم متابولیک شهر باغملک در ایران  قابل توجه و بالا می باشد و می بایست در برنامه ریزی ها و مداخلات سیاستگذاران این جامعه، گروه های سنی بالاتر سالمندان، زنان سالمند، سالمندانی که همسر آن ها فوت کرده و تنها زندگی می کنند و نیز سالمندان چاق در اولویت بیشتری قرار گیرند. همچنین باتوجه به مشخص شدن میزان شیوع قابل توجهی شاخص های سندرم متابولیک، مداخلات بهداشتی و درمانی بر کنترل یا درمان دیابت، فشارخون بالا و چربی اضافی دور کمر متمرکز شوند. اقدامات پیشگیری مثل آموزش بهداشت خواب و طرح های نوتوانی را نیز در این رابطه باید مدنظر قرار داد.

کلیدواژه ها:

Sleep quality ، Elderly ، Metabolic syndrome ، Iran ، کیفیت خواب ، سالمندان ، سندرم متابولیک ، ایران