محمد پسندیده - کارشناس ارشد
پرویز مهاجرمیلانی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب
علی اکبر عزیزی زهان - کارشناس ارشد

ماهیت مواد مادری خاک ها و کمی نزولات آسمانی سبب شده که کربنات کلسیم به صورت ترکیب غالب مناطق خشک ونیمه خشک درآید. خاکهای آهکی ظرفیت تثبیت بالایی برای عناصر غذایی از جمله فسفر و عناصر ریزمغذی (آهن و روی) دارند. بالا بودنpHعلاوه در خاکهای زراعی در آب آبیاری نیز مسئله ساز است. برای مقایسه امکان استفاده از دستگاه تزریق کنندهSO2در کشاورزی (تولیدی موسسه تحقیقات خاک و آب) ابتدا خصوصیات شیمیایی آب آبیاری آب چاه با دبی چهار لیتر در ثانیه قبل و بعد از تزریق SO2مورد مقایسه قرار گرفت . سپس آزمایشی گلدانی در قالب طرح بلوکهای کاملأ تصادفی با دو تیمار و در سه تکرار در سال 1391 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد (آب آبیاری با اسیدیته 7/6,آب اسیدی حاصل تزریقSO2به آب آبیاری(آب آبیاری با اسیدیته 6) بود. برای اعمال تیمارها، خاک مورد نظر در هفت نوبت توسط آب معمولی و آب اسیدی به رطوبت ظرفیت مزرعهFC)رسیده و هوا خشک گردید. بعد از 5 روز هواخشک کردن، رطوبت گلدانها حدود 1400 گرم برای هرگلدان کاهش پیدا میکرد که این مقدار رطوبت با توجه به نوع تیمار و بعداز وزن کردن، به هر گلدان اضافه میشد. پس از هفت نوبت آبیاری، عناصر ماکرو و میکرو، اسیدیته و شوری خاک اندازهگیریشد. سپس سویا کشت گردید. برخی پارامترهای رشد از قبیل سبزینگی برگ، ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی و عناصر غذایی برگ اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که تزریقSO2به آب آبیاری می تواند اسیدیته آب مورد آزمایش را حدودا 1/5واحد کاهش دهد. تأثیر تیمار آب اسیدی قبل از کشت گیاه بر کربن آلی وpHخاک ناچیز بود اما مقادیر شوری، غلظت پتاسیم، فسفر و عناصر کممصرف خاک را به طور معنیداری افزایش داد. تأثیر تیمارهای آزمایشی با کشت گیاه نشان داد که غلظت عناصر نیتروژن و پتاسیم برگ نسبت به تیمار شاهد اختلاف چندانی نداشت اما این اختلاف در مورد عناصر غذایی کم مصرف در سطح آماری 5% معنیدار بود. به طور کلی با توجه به نتایج این آزمایش، میتوان گفت که امکان استفاده از دستگاه تزریق کنندهSO2در کشاورزی دور از انتظار نمی باشد

اسید سولفورو، گوگردسوز، کیفیت آب، خاک آهکی