شناسایی رخساره های الکتریکی با استفاده از روش های خوشه بندی کا-میانگین و سلسه مراتبی؛ کاربرد در زون بندی مخزن آسماری در میدان چشمه خوش

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی، دوره: 13، شماره: 25
  • کد COI اختصاصی: JR_PSJBA-13-25_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 101
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم اللهیاری

دانشکده علوم زمین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، زنجان، ایران

زهرا نریمانی

دانشکده علوم رایانه و فناوری اطلاعات، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، زنجان، ایران

مهدی دارائی

دانشکده علوم زمین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، زنجان، ایران

ئارام بایت گل

دانشیار گروه علوم زمین، دانشکده علوم زمین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

چکیده

این پژوهش با هدف شناسایی و توصیف دقیق واحدهای مخزنی سازند آسماری در میدان چشمه خوش، از دو روش خوشه بندی بدون نظارت سلسله مراتبی تک پیوندی (Single-linkage hierarchical) و خوشه بندی کا -میانگین (k-means) بر روی داده های لاگ پتروفیزیکی در کنار داده های پتروگرافی و رسوب شناسی استفاده کرده است. سازند آسماری مهم ترین مخزن هیدروکربنی ایران است و بیش از ۹۰ درصد ذخایر نفت بازیابی شده در کشور را شامل می شود. این سازند در محیط دریایی کم عمق در دوران الیگوسن–میوسن رسوب کرده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که سازند آسماری در میدان چشمه خوش را می توان به سه سنگ شناسی مجزای کربناته، آواری و تبخیری تقسیم کرد. سنگ شناسی کربناته که غالب ترین سنگ شناسی در این میدان است، توسط ۱۰ ریزرخساره مختلف دولومیتی و آهکی نشان داده می شود. با استفاده از روش های خوشه بندی، ۱۲ واحد مخزنی در این سازند شناسایی شد که از میان آن ها زون های EZ۱۰، EZ۱۲، EZ۱۱، EZ۹ و EZ۸، به ترتیب، بهترین کیفیت مخزنی را دارند و زون های سرعت میدان هستند. نتایج حاکی از این است که واحدهایی با رخساره های آواری ماسه سنگی، دولومیتی و تخلخل بین دانه ای یا واگی بالا، بهترین پتانسیل تولید را دارند. عوامل رسوب شناسی مانند فراوانی رخساره های رسوبی با کیفیت بالا شامل PF-۱، MF-۶، MF-۲، MF-۷، و MF-۹ و فرایندهای دیاژنزی افزاینده کیفیت مانند دولومیتی شدن و انحلال، نقش مهمی در تعیین کیفیت مخزنی واحدهای شناسایی شده دارند. نتایج حاصل از خوشه بندی، دقت بیشتری نسبت به پهنه بندی های پتروفیزیکی قبلی در این میدان دارد.

کلیدواژه ها

واحد جریانی, توصیف مخزن, نمودار لورنز, خوشه بندی تک پیوندی, لاگ چاه پیمایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.