جایگاه قانونی رکن روانی در مسئولیت کیفری و چالش های اثبات آن
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: چهارمین همایش بین المللی وکالت، حقوق و علوم انسانی
- کد COI اختصاصی: RIGHTSCONF04_080
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 217
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشگاه ملی ملایر
چکیده
عنصر روانی، به عنوان یکی از ارکان بنیادین جرم، نقشی بی بدیل در تکوین و استقرار مسئولیت کیفری ایفا می نماید. در تمامی نظام های حقوقی، تحقق جرم مشروط به هم نشینی سه عنصر قانونی، مادی و روانی است که ارتباط و هم زمانی این عناصر، به ویژه در فرآیند احراز مسئولیت کیفری، از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. در نظام کیفری ایران، عنصر روانی در پرتو مفاهیمی همچون سوءنیت عام و خاص، قابلیت انتساب و قصد مجرمانه تفسیر می شود و در فرایند اثبات مسئولیت کیفری، نقش محوری ایفا می کند. از مسائل اساسی در این حوزه، تقارن زمانی میان عناصر مادی و روانی جرم است، به این معنا که حضور صرف این دو عنصر کفایت نمی کند، بلکه تحقق هم زمان آن ها شرطی ضروری برای وقوع جرم و ایجاد مسئولیت کیفری است. این مهم، به ویژه در جرایم مستمر و ترک فعل، چالش های قابل توجهی را در رویه های قضایی پدید آورده است. در برخی نظام های حقوقی، از جمله حقوق کیفری بین المللی، پیچیدگی های ذاتی عنصر روانی، موجب تشتت آرا و بروز اختلافات جدی شده است؛ به ویژه در جرایم سنگینی نظیر نسل کشی و جنایات علیه بشریت، اثبات سوءنیت خاص و انتساب قصد مجرمانه به مرتکب از دشواری های خاصی برخوردار است. ماده ۰۳ اساسنامه دیوان کیفری بین المللی تلاش کرده است تا با ارائه چارچوبی مدون، این دشواری ها را تا حدی برطرف نماید. در این مقاله، جایگاه عنصر روانی در فرایند تحقق جرم و مسئولیت کیفری مورد واکاوی قرار گرفته و تاثیر این عنصر بر تقارن زمانی عناصر جرم و چالش های تفسیری آن در نظام های ملی و بین المللی تحلیل و بررسی شده است.کلیدواژه ها
عنصر روانی, مسئولیت کیفری, قابلیت انتساب, تقارن زمانی, دیوان کیفری بین المللیمقالات مرتبط جدید
- تحلیل مبانی فقهی حقوقی ماده ۳۰ قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱ و نگاهی به رویه قضایی در این خصوص
- تحلیل حقوقی و فقهی تاثیر ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱ بر حقوق کودکان
- مفهوم و چهارچوب حقوقی حق فسخ در قراردادهای کار بر اساس قانون کار و رویه دیوان عدالت اداری
- نقش دفاتر اسناد رسمی و مشاورین املاک در اجرای قانون الزام
- بررسی تطبیقی کنوانسیون راجع به قانون حاکم بر مسئولیت ناشی از کالا با قوانین حمایت از حقوق مصرف کنندگان ایران
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.