مصادیق نوپدید عسر و حرج زوجه در رویه قضایی

قاعده الحرج معدودقاعده ای است که از مسائل و احکام مشقت بار رفع تکلیف خواهد کرد. طوری که شخص را از حالت تنگنا و مشقت تکلیف رهایی بخشیده و به سوی سهل و آسانی حکم، رهنمون نمی گردد. که در فقه نوعی الطفات شارع نسبت به بندگان قلمداد خواهد شد، که به اصطلاح اصولی یون به قاعده "رخصت و عزیمت" مشهور گردیده است. که به نوبه خود، قانون گذار به اقتباس از فقه امامیه قاعده را به مسائل حقوقی سرایت داده که گرفتن طالق حرجی بر اساس ماده قانون ۱۱۳۰ در محاکم می توان مبین آثار چنین قاعده های دانست. البته باید به این نکته توجه کرد که اثر این قاعده جامعیت چندان شمولی در ماده ندارد که تمام موارد و مصادیق نوپدید، در زمان کنونی را در خود داشته باشد که مداقه ی بیشتر حقوقی ها و دکترین آن مجاب می کند که بتواند جوابگوی مصادیق با شمولیت جامع تری در دنیای مملو از دغدغه های امروزی باشد. دنیای مدرن امروز به طبع پیشرفت در تکنولوژی متضمن بیماری های جدیدی است که مشکلات فراوانی را سر راه بنیان خانواده قرار داده است. که در قبل نبوده بنابراین قانون گذار را می طلبد که جوابگوی این چنین مشکلات در جامعه باشد. البته رویه قضایی منسجم در این باب می تواند گره گشای قضات محترم دادگاه باشد و از سلیقه ای برخورد کردن و تشتت آرا جلوگیری نمود. در موارد نوپدید که امروزه به وفور شاهد آن هستیم یکی از موارد می توان به کراهت زوجه از زوج اشاره نمود. کراهتی که موجب تنفر شدید زوجه شده و ممکن است متضمن زیان های غیرقابل جبران برای طرفین باشد. همچنین موارد دیگری از این مصادیق را، بیماری های روانی زوج مانند: بیماری های افسردگی شدید، بیماری دوقطبی، اختلال شخصیت، اسکیزوفرنی، اختلال هویت جنسی که با توجه به شرایط کنونی روبه افزایش است، به شمار آورد و با تحلیل و تفسیر این بیماری ها، بند ۵ تبصره ماده را از کلیت خارج نموده و مصادیق نوپدید را از آن استنباط و استخراج نماییم. البته باید اذعان نمود زوجه هایی که با این نوع بیماری با زوج درگیر هستند به دلیل نداشتن توان و قدرت اثبات عسر و حرج، خود هم دچار انواع بیماری های حاد روانی شده اند که الزم است با توجه به شرایط کنونی مصادیق نوپدید بیشتر مورد بازبینی قانون گذار قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

مصادیق نوپدید ، زوجه ، عسر و حرج ، رویهی قضایی ، اثبات عسر و حرج