مبانی نقد نقد ایدئولوژی و صدق و کذب ایدئولوژی در مثنوی مولانا
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: مجله نقد و نظریه ادبی، دوره: 9، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_NAQD-9-2_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 74
نویسندگان
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
چکیده
واژه ایده پس از افلاطون به دو معنای «آرمانگرایی» و «معناگرایی» اشاره میکند. اصطلاح ایدئولوژی، از لحاظ گستره معنایی و تفسیری بودن، امروزه یک متن محسوب می شود و مطالعه آن را می توان در دو رویکرد انتقادی و بی طرفانه ( خنثی) تقسیم بندی کرد. مارکس از فیلسوفانی بود که با رویکرد انتقادی، ایدئولوژی را مجموع های از اندیشه ها می دانست که منافع طبقات را بازنمایی می کند. مثنوی به عنوان یک متن عرفانی و اجتماعی، ایدئولوژیک است ولی محتوای آن با ایدئولوژی مخالف است و ادعای شاعر آن نقد ایدئولوژی است. مولانا سعی کرده به وسیله دیدگاه انتقادی، به نقد ایدئولوژی ها بپردازد. در این مقاله با همین دیدگاه، به بررسی مبانی نقد نقد ایدئولوژی از نظر مولانا و صدق کذب آنها، در مثنوی پرداخته شده است. مولانا با استفاده از مفاهیم و مبانیای چون اصل نگری، کلنگری، «موقوف فطام» (بازگیری)، مراتب معرفتی، عقل جزئی و کلی، قصد دارد تا اهمیت و مبانی نقد نقد ایدئولوژی را به مخاطبین نشان دهد و با اشاره به صدق و کذب ایدئولوژیها، به خاصیت خودافشاگر و گفتمانی آنها اشاره کند. او معتقد است به وسیله «انتظار» و «همت» در نقد (= نقد نقد ایدئولوژی)، می توان به واقعیت نزدیکتر شد.کلیدواژه ها
مثنوی, نقد نقد ایدئولوژی, مولانا, صدق و کذباطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.