بررسی تاثیر رطوبت خاک لایه زیر ناحیه ریشه چغندرقند بر میزان جذب آب در سه بافت خاک مختلف

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: نشریه رویکردهای نوین در مهندسی آب و محیط زیست، دوره: 3، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_NAWEE-3-2_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 76
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مسعود سلطانی

گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

حسین ربانی ها

گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

مسعود پارسی نژاد

گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

هدف: تغییر الگوی بارشها و بروز تنش خشکی، لزوم استفاده بهینه از منابع آبی و صرفهجویی در مصرف آن را بیش از پیش نمایان میکند. محتوای رطوبتی خاک لایه زیر ناحیه ریشه میتواند قسمتی از نیاز آبی گیاه را تامین کند. در حال حاضر ناحیه زیر ریشه گیاه در محاسبه بیلان آب و نیاز آبی گیاه در نظر گرفته نمیشود. مواد و روش: در این پژوهش از نرمافزار HYDRUS ۲D/۳D برای شبیهسازی جریان آب در خاک در ناحیه زیر ریشه گیاه چغندرقند استفاده شد. سناریوهای مورد بررسی شامل ۳ لایه بافر با عمق های مختلف (بدون بافر، ۲۵، ۵۰ و ۷۵ سانتی متر) در زیر ناحیه ریشه و سه بافت خاک مختلف شامل لوم، لوم رسی سیلتی و لوم شنی بود. نتایج: نتایج نشان داد که در تمامی بافتها افزایش عمق بافر باعث جذب بیشتر آب توسط ریشه شد. بهترین حالت در بافت لوم با درنظر گرفتن عمق بافر ۵۰ سانتیمتری زیر ناحیه ریشه بود که مقدار جذب آب نسبت به حالت بدون عمق بافر، ۹/۷ درصد افزایش داشت. این مقدار برای بافت لوم رسی سیلتی و لوم شنی در عمق بافر ۷۵ سانتیمتر و بهترتیب با مقدار افزایش ۸/۸ و ۳/۴ درصد به­دست­آمد. نفوذ عمقی در بافت لوم، لوم رسی سیلتی و لوم شنی با افزایش عمق بافر به ترتیب ۸۱، ۵۶ و ۹۰ درصد کاهش یافت. نسبت آب مفید به کل آب مصرفی، با افزایش عمق بافر در هر سه بافت افزایش یافت و بیشترین مقدار آن در سناریو با عمق ۷۵ سانتی متر به ترتیب ۱۴، ۱۰ و ۱۱ درصد افزایش داشت. نسبت جذب واقعی آب به مقدار پتانسیل (عملکرد نسبی) در هر سه بافت خاک با در نظر گرفتن لایه بافر، افزایش یافت و بیشترین مقدار در عمق ۵۰ سانتی متر برای خاک لوم، برابر با ۵/۹۰ درصد و در عمق ۷۵ سانتی متر برای خاک های لوم شنی و لوم رسی سیلتی به ترتیب ۶/۸۶ و ۸/۸۶ درصد بود. نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد محتوای رطوبتی لایه زیرین ناحیه ریشه گیاه، تاثیری مثبت در اجزای بیلان آب دارد و لازم است در محاسبات نیاز آبی به آن توجه شود.

کلیدواژه ها

بافر, HYDRUS, شبیه سازی, جذب آب ریشه, محتوای رطوبتی خاک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.