بررسی تاثیر ابعاد نمونه بر رفتار مکانیکی سنگ بکر
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: مجله مهندسی عمران مدرس، دوره: 17، شماره: 6
- کد COI اختصاصی: JR_MCEJ-17-6_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 74
نویسندگان
دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده
رایج ترین روش برای تعیین خواص مکانیکی سنگ ها، انجام آزمایش در مقیاس آزمایشگاهی و تعمیم آن به خواص درجا می باشد. اما نحوه تعمیم خواص آزمایشگاهی به خواص درجا یا بعبارت دیگر تاثیر مقیاس، یکی از چالشهای مهندسین ژئوتکنیک می باشد. تعدادی از تحقیقات گذشته، حاکی از کاهش مقاومت با افزایش قطر بوده، درحالیکه تعدادی دیگر افزایش مقاومت تا قطری خاص و یا عدم تاثیر مقیاس را گزارش نموده اند. در این مقاله، هدف بررسی تاثیر ابعاد نمونه بر رفتار مکانیکی سنگ بکر می باشد. برای این منظور، حدود ۱۲۰ نمونه ماسه سنگ با قطر بین ۱۹ تا ۱۴۵ میلیمتر و نسبت لاغری بین ۱ تا ۴ تهیه گردید و این نمونه ها تحت بارگذاری تک محوره قرار گرفتند. نتایج آزمایشات نشان داد که با افزایش قطر نمونه تا حدود ۵۰ میلیمتر، مقاومت فشاری تک محوره افزایش و پس از آن، قطر نمونه تاثیر قابل ملاحظه ای بر مقاومت ندارد. همچنین مشخص گردید که قطر نمونه تاثیر چشم گیری بر مدول الاستیسیته و ضریب پواسون ندارد. بنابراین حداقل قطر حدود ۵۰ میلیمتر که توسط استانداردهای ISRM و ASTM برای آزمایش فشاری تک محوره پیشنهاد شده، قطری است که در آن تاثیر مقیاس مشاهده نمی گردد. همچنین نتایج بررسی تاثیر نسبت لاغری نشان داد که با افزایش این نسبت تا حدود ۵/۲، مقاومت کاهش می یابد و پس از آن این تاثیر از بین می رود. برای بررسی دلیل این رفتار، مکانیزم شکست نمونه ها مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که در نسبت لاغری کم، مکانیزم شکست گسترش ترکهای کششی قائم می باشد که باعث ایجاد بالاترین مقاومت در نمونه ها می گردد.کلیدواژه ها
Scale effect, Slenderness ratio, Uniaxial compression test, Failure mechanism, Intact rock, تاثیر مقیاس, ضریب لاغری, آزمایش فشاری تک محوره, مکانیزم شکست و سنگ بکراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.