امیرناصر اخوان - مشاور رئیس و عضو هیئت علمی دانشکده تکنولوژی هواپیمائی کشوری

توسعه جامعه فقط با بالا بردن سطح تکنولوژی امکان پذیر است. این امر مستلزم رشد و ارتقاء هماهنگ و سازکار تمام اجزاء (مدیریت، صنایع) آن است. ولیکن انتقال موفقیت امیز تکنولوژی به یک کشور درحال توسعه، نیاز بوجود اوردن زمینه تحقیق و توسعه داخلی بمنظور انتخاب، انطباق، جذب و توسعه تکنولوژی و مدیریت اطلاعات بسیار حائز اهمیت می باشد. سیر تحول تکنولوژی همواره تابع و ناشی از تکامل علوم و مرزهای دانش بشری بوده است. یا به عبارت دیگر، رشد و توسعه علم و تکنولوژی لازم و ملزم یکدیگر و مستلزم یک جریان طبیعی است. گشایش ابواب و گسترش دامنه علوم، اگرچه از آرمانهای هر یک از جوامع بشری است. ولیکن تحقق آن بدون کوشش برای بهره گیری از آن بصورت فرایندهای تکنولوژیک، عملا به مفهوم علم فقط برای علم است. وبر عکس، به عاریت گرفتن فرایندهای تکنولوژیک بدون اشراف بر مبنای علمی و تحقیقاتی آنها، اگرچه می تواند مبین تحول ونوآوری باشد، عملا به مشابه احداث یک ساختمان بدون پی است. بعبارت روشن تر ، پذیرش تکنولوژیهای نوین ازیک جامعه پیشرفته علمی و انتقال آنها به یک جامعه سنتی در حال تحول، به مشابه کاشتن یک شاخه غیر قابل قلمه زدن در خاک، و یا غرس یک نهال بدون ریشه در زمین است. چه آنکه، هر پدیده تکنولوژیک بعنوان یک جوانه و یا شاخه، ناگزیر می باید مبتنی و متکی بر مبانی علمی آن بعنوان ریشه آن نهال باشد. از این بابت است که فرض می شود که انتقال صرف تکنولوژی از یک کشور پیشرفته علمی به یک کشور در حال پیشرفت یک انتقال و اشاعه غیر طبیعی است. حالت طبیعی این انتقال آن است که تکنولوژی نوین فقط در محیطی می تواند نشو و نمای عادی و موثر داشته باشد که مبتنی و متکی بر منابع علمی – پژوهشی وتحقیقاتی همان جامعه و منتج به استعداد ها و شرایط اجتماعی و اقتصادی حاکم بر آن باشد. بنابراین، توسعه و تکتمل تکنولوژیهای پیشرفته فقط در جایی عملی و امکان پذیر و موثر و پایدار است که: (1) بر مبنای توسعه علوم و دانشهای پیشرفته از بطن همان جامعه نشات گرفته باشد ویا (2) توام با ورود تکنولوژیهای پیشرفته، مقدمات آگاهی و اشراف بر علوم و دانشهای زیر بر مبنای آن تکنولوژیهای وارداتی تدارک شده باشد، تا سرانجام نهال تکنولوژی ریشه دار توسعه آن پایدار گردد. بنابراین، در این مقاله نقش مهم و اساسی تحقیق و توسع در فرایند انتقال و توسعه تکنولوژی مورد بررسی قرار می گیرد. درتهیه مطالب این مقاله کوشش شده از تجربیات نویسنده و معتبرترین منابع علمی موجود استفاده گردد امید است که یافته های این مقاله بتواند در میان مدیران و مسئولین سازمانها، موسسات تحقیاقتی و صنعتی کشور مفید واقع گردد.