بررسی ضریب افت طولی جریان در رودخانههای پیچانرودی

یکی از مسائل مهم در رودخانهها، تعیین پهنههای سیلگیر آن میباشد. برای این منظور روشها و مدلهای عددی زیادی توسعه داده شده است. یکی از پارامترهای مهم مورد استفاده در مدلهای شبیهسازی جریان، مقدار افت انرژی در طول رودخانه میباشد. افت انرژی در مقاطع طبیعیعلاوهبر افت طولی حاصل از اصطکاک جریان با مرزها، افتهای موضعی ناشی تغییر شکل مقطع و نیز افت ناشی از شکل بستر را شامل میشود .افت اصطکاک طولی در رودخانهها علاوه بر وضعیت زبری مرزها، تابعی از پارامترهایی نظیر شکل پلان رودخانه میباشد. با توجه به اینکه تاکنون مطالعهای جهت برآورد افت اصطکاک طولی در رودخانههای پیچانرودی ارائه نشده است، در تحقیق حاضر تاثیر تغییر شعاع انحناء بر تغییرات مقدار افت انرژی در مدل فیزیکی ساخته شده با مقیاس 077 : 1 از بازهای پیچانرودی از رودخانه شلمانرود استان گیلان مورد بررسی قرار گرفت.برای این منظور نیمرخ سطح آب و مساحت مقطع عرضی جریان برای دامنهای از دبیها در طول رودخانه اندازهگیری و سپس با مقایسه انرژی کل در بازههای مختلف از مسیر رودخانه، مقدار افت ناشی از تغییر پلان جریان عبوری برآورد گردید. بررسیهای انجام شده نشان داد که با کاهش شعاع انحناء و نیز افزایش زاویه مرکزی، مقدار افت انرژی افزایش مییابد. همچنین با انجام تحلیل ابعادی و استخراج پارامترهای بیبعد، رابطهای جهت تخمین مقدار افت انرژی جریان در رودخانههای پیچانرودی ارائه گردید

کلیدواژه ها:

پیچانرود ، ضریب افت طولی جریان ، شعاع انحناء ، زاویه مرکزی ، رودخانه شلمانرود