سعید غفارپورجهرمی - دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران
محمد رسولی - دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

خواص دینامیکی خاکها در موارد متعددی از مقتضیات و مسائل پروژه های عمرانی میباشد و در اکثر پروژههای نسبتا مهم ناچار به تعیین خواص مذبور خاک هستیم.ضعف اساسی روشهای آزمایشگاهی محدودیت و مشکلات گرفتن نمونهی دست نخورده از خاک مورد آزمایش است. در حالی که روشهای صحرایی مشکلاتنمونهگیری را ندارند و شرایط واقعی خاک مانند تنش موجود، ساختار دانه ها و بافت خاک حفظ میشود. این آزمایشها بر روی حجم بزرگی از خاک انجام میشود وبنابراین میتواند مشخصات واقعی خاک را بهتر پیشبینی کند. برخی از تستهای میدانی روی سطح زمین و با سرعت زیاد و هزینهی کم قابل انجام است اما برخی دیگرنیازمند حفاری زیاد و نفوذ در عمق خاک میباشند که هر کدام دارای مزایا و معایب مختص به خود است. در این میان کاوشگر دینامیکی ) DCP ( نوعی نفوذ سنج است و نفوذ سنجی نقش مهمی در شناسایی محلی خاکها دارد. این روش بر خلاف روشهای گمانه زنی و مطالعات معمول ژئوتکنیک، ارزانتر و سریعتر است و در بسیاری ازموارد به خصوص زمانی که عمق مورد نظر برای مطالعه خیلی زیاد نباشد جهت کاهش هزینهها مورد استفاده قرار میگیرد. میزان نفوذ این کاوشگر با آزمایشات دیگر نظیر PLT و CBR دارای ارتباط خاصی است که جهت مقاصد راهسازی کاربرد دارد. در این آزمایش مخروط به داخل خاک فرستاده می شود و با ثبت تعداد ضربه ها در مقابل نفوذ یک عدد میانگین به دست خواهد آمد، که ارتباط این عدد با پارامترهای مختلف خاک ماسه ای بیان می شود. همچنین حرکت کاوشگر در داخلخاک باعث ایجاد فشارهای بزرگی نمیشود به طوری که سبب اختلال چشمگیری در خاک شود و آن را برهم بزند. کرنشها نیز در نوک کاوشگر قرار دارند و بهاطراف گسترش نمییابند. همچنین با برخورد چکش و اعمال انرژی مقداری از این انرژی به صورت اصطکاک داخلی بین کاوشگر و خاک، ارتعاش دستگاه و امواج صدایی تولید شده تلف میشود. در این مقاله به توضیح، روش اجرا و کاربرد DCP در تعیین پارامترهای خاک پرداخته می شود

نفوذسنج مخروط دینامیکی ) DCP ( ، شناسایی محلی خاکها ، تحقیقات میدانی