رویکرد عرفانی و تمدنی طریقت مرشدیه (سده های چهارم تا هشتم هجری)
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: نشریه علمی علم و تمدن در اسلام، دوره: 5، شماره: 20
- کد COI اختصاصی: JR_SJSCI-5-20_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 151
نویسندگان
استادیار گروه آموزش تاریخ، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
چکیده
شیخ ابواسحاق کازرونی، از بزرگان صوفیه نیمه دوم قرن چهارم و اوایل قرن پنجم در کازرون بود. وی، پس از تحصیل نزد عارفان بزرگ آن زمان، طریقت ابوعبدالله محمدبن خفیف از صوفیان بزرگ شیراز را به دلیل انطباق با عقایدش برمی گزیند. شیخ ابواسحاق در راستای اعتقاداتش مجموعه مرشدیه را در شهر کازرون تاسیس می کند که در سده های بعد، گسترش یافت. در این راستا، نوشتار حاضر با روش کتابخانه ای و توصیفی- تحلیلی و با طرح این سوال که، طریقت مرشدیه در کازرون از چه جایگاه و اهمیتی برخوردار گشت؟ کارکرد عرفانی و سیر تحول فرهنگی اقدامات عمرانی مجموعه مرشدیه را در سده های چهارم، پنجم و هشتم هجری، بررسی می کند تا جایگاه و ارزش آن را تبیین نماید.نتایج پژوهش نشان می دهد که مجموعه مرشدیه، بنایی با کارکردهای چند گانه شامل مسجد جامع، خانقاه و تحت السراج (اقامتگاه مریدان غریب) بود. این مجموعه، با هدف ترویج دین اسلام و دستگیری از مستمندان و مسافران شکل گرفت و با قرارگیری مقبره شیخ ابواسحاق در آن، به صورت مجموعه آرامگاهی تا قرن ها محل زیارت پیروان او شد. سپس در قرن هشتم هجری، شیخ امین الدین بلیانی (از پیروان شیخ ابواسحاق)، بناهای عام المنفعه دیگری نیز به آن افزود. نکته مهم در مورد این مجموعه، تاثیر قابل توجه آن بر فرایند گسترش شهر کازرون می باشد که مسجد جامع شهر را نیز در بر می گرفته است. هم اکنون مقبره شیخ ابواسحاق، تنها اثر باقیمانده از مجموعه مرشدیه است که به دلیل شکل و ساختار معماری ویژه خود و همچنین ارتباط آن با رفتارهای آیینی، قابل توجه است.کلیدواژه ها
تاریخ معماری, عرفان, کازرون, مجموعه مرشدیه, شیخ ابواسحاق کازرونی, شیخ امین الدین بلیانیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.