نجمه سالاری نسب - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر
سیدکیانوش لاری بقال - استادیار، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول

امروزه افزایش روز افزون جمعیت و مصرف بی رویه انرژی خسارات غیرقابل جبرانی، را به محیط زیست وارد کرده است و جامعه جهانی را با مشکلاتی از قبیل کمبود منابع فسیلی، آلودگی های محیط زیست و ... مواجه کرده است که تمامی این مسائل منجر به گرم شدن تدریجی کره زمین و تغییر در اقلیم جهانی شده است. عدم تطابق ساختمان با شرایط اقلیمی موجود، یکی از عواملی است که در این مسئله نقش داشته است و منجر به تهدیدهای جدی، در جهت افزایش بی رویه مصرف سوخت شده است؛ از این رو محققان سعی در جایگزینی انرژی های پاک به جای انرژی های فسیلی که به نوعی منجر به ایجاد آلودگی های زیست محیطی شده، هسند. معماری بومی ایران در مناطق مختلف با هدف سازگاری با طبیعت و اقلیم هر منطقه ابتکارات فراوانی داشته است. بادگیرها، آب انبارها شوادون و یخچال ها نمونه هایی از این نبوغ هستند. در مقاله حاضر به بررسی معماری زیرزمینی شهر دزفول پرداخته و به بررسی نحوه ارتباط بناها با زمین پرداخته می شود. در اینجا تکنیک سرمایش از طریق توده حرارتی زمین و فواید و راه های استفاده از این تکنیک با توجه به نمونه های معماری بومی این شهر بازنگری می شود. در این مقاله شیوه کتابخانه ای و میدانی برای بررسی مطالب انتخاب شده و امید است که نتایج مطلوبی در کاهش مصرف انرژی هاس فسیلی توسط استفاده از توده زمین و در نتیجه کاهش آلودگی و گرمایش منطقه ای جهانی به همراه داشته باشد.

دزفول- سرمایش ایستا- شوادون- معماری زیرزمینی