سنجش و تحلیل مولفه های تاب آوری شهری در طرح محله بندی شهرداری همدان نمونه موردی( محلات بافت فرسوده شهر همدان)

شهرها با توجه به این که اکثر جمعیت کشور را در خود جای می دهند و غالبا مراکز اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و مراکز حاکمیتی در کشورها می باشند، همواره می بایست آمادگی شان در برابر بحران ها مد نظر متخصصین مربوطه قرار گیرد. سنجش و تحلیل مولفه های تاب آوری در مقیاس محله(به عنوان کوچکترین و موثرترین واحد شهری)، به منظور مقابله با بحران ها و به حداقل رساندن مخاطرات با استفاده از فنون جغرافیا و برنامه ریزی از اهداف این تحقیق است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق معیاری- تحلیلی است. مبانی علمی این تحقیق مبتنی بر مفاهیم مدیریت بحران شهری با تاکید بر دانش جغرافیا و طراحی شهری می باشد، در این تحقیق پس از شناخت و ارزیابی وضع موجود، ابعاد سنجش تاب آوری شهری محلات بافت فرسوده شهر همدان در زمان وقوع بحران، نقاط قوت و ضعف و همچنین تهدید ها و فرصت های هر محله با کمک روش سلسله مراتبی مورد بررسی قرار گرفته و برهمین اساس نتیجه مربوط صورت پذیرفته است. گردآوری داده ها بر اساس روش کتابخانه ای و مطالعات میدانی صورت گرفته و از مقایسه ای جهت ارائه جمع بندی ها استفاده شده است. در این پژوهش تکنیک SWOT و AHP به منظور تعیین نقاط ضعف و قوت، تهدید ها و فرصت ها و نیز ارائه راهبرد و سیاست ها و پیشنهاد اقدامات لازم، بکار رفته و نرم افزار EXPERT CHOICE جهت نمایش و همچنین، تجزیه و تحلیل دادهای توصیفی مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق، مبین این حقیقت است که نقاط قوت با وزن ۰.۴۷۶ دارای بیشترین تاثیر بر تاب آوری محلات بوده است و نقاط ضعف با وزن ۰.۳۰۹ ، فرصت ها با وزن ۰.۱۵۱ و تهدید ها با وزن ۰.۰۶۴ دارای بیشترین وزن ها بوده اند. بدین صورت استراتژی SO ( بهبود فضاهای عمومی و همگانی محله جهت تخلیه اضطراری و آموزش های محلی) و WO( ارتقا ارائه تسهیلات به ساکنان بافت فرسوده جهت نوسازی اماکن و تاسیسات محلی) به ترتیب بهترین گزینه ها در تاب آوری محلات در بافت فرسوده بوده است.

کلیدواژه ها:

ساماندهی ، محله ، تاب آوری شهری ، بافت فرسوده