غزال اسدی اسکندر - کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان
محمود قلعه نویی - دکترای طراحی شهری، استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان
زبیده بیات - کارشناسی ارشد انرزی معماری، دانشگاه ایلام

رشد شتابان تغییر بافت شهری در نیم قرن اخیر آن را دچار تغییرات کالبدی پیش بینی نشده ای نموده است. تغییر الگوی حیاط مرکزی به الگوی 60% ساخت بدون توجه به ویژگی هایی که از لحاظ مطلبقت با اقلیمی گونه های حیاط مرکزی به همراه داشته اند صورت گرفته است. شهرسازی سنتی با درنظر گرفتن عواملی چون ابعاد، جهت گیری و همجواری قطعات، افزایش ایجاد سایه اندازی و استفاده از عناصر طبیعی، تمهیدات متنوعی را برای انطباق محیط انسان ساخت با اقلیم و ایجاد شرایط آسایش فراهم آورده است. بنابراین رواج الگوهای شکلی جدید در شهر امروز غفلت از کیفیت های موجود در شهرسازی سنتی را به همراه داشته است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی است. این پژوهش روند تغییر الگوی قطعات در محله جماله از سال 1355 تا سال 1382 را مورد بررسی قرار داده است و با استفاده از نرم افزار اکوتکت میزان انرژی مورد نیاز برای ایجاد شرایط آسایش در الگوهای حیاط مرکزی، U شکل، L شکل و دو طرف ساخت موازی را مورد مقایسه قرار داده است، سپس میزان دریافت انرژی از سطوح در بلوک شماره سه از محله جماله در دو دوره مقایسه شده است. یافته های تحقیق نشان داد که الگوی حیاط مرکزی در مقایسه با سه گونه دیگر میزان انرژی کمتری جهت رسیدن به شرایط آسایش نیاز دارد و نیز بافت شهری محله جماله در بلوک شماره سه در سال 1355 میزان دریافت انرژی مناسب تری را در مقایسه با همین بافت در سال 1382 دارد.

گونه شناسی، قطعات شهری، پایداری، اکوتک، محله جماله اصفهان