تعیین سهم نسبی کاربری اراضی در تولید رسوب با استفاده از شاخص های هوازدگی در حوضه آبخیز چهل چای
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: نشریه پژوهش های خاک، دوره: 38، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_AREO-38-3_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 86
نویسندگان
گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید
گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران،
گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی ، تهران، ایران
چکیده
مسالهی مهم و قابل توجه در پژوهش های کاربردی برای مدیریت حوزه های آبخیز، آگاهی از چگونگی فرآیند تولید رسوب حوضههای آبخیز است. در دو دههی اخیر، منشایابی رسوب به عنوان یک روش مناسب برای تعیین منابع رسوب استفاده میشود. هدف از این پژوهش بررسی سهم انواع منابع سطحی(جنگل، مرتع، کشاورزی و باغ) و زیرسطحی(کناره آبراهه) در تولید رسوب با استفاده از تکنیک منشایابی رسوب با کاربرد شاخص های هوازدگی در حوزه آبخیز چهلچای استان گلستان بود. برای این منظور، در مرحلهی اول، نمونه رسوب معلق طی هشت رخداد سیلاب در بازهی زمانی بهمن ۱۳۹۹ تا فروردین ۱۴۰۰ برداشته شد. شاخص های هوازدگی بر اساس غلظت ردیابهای ژئوشیمیایی محاسبه شد. پس از آزمون های دامنه، کروسکال-والیس و تحلیل تشخیص، شاخص تغییر شیمیایی (CPA)، نسبت آ ال کا(ALK)، شاخص منیزیوم (MgIndex)، شاخص بی ای۱(ba۱) و شاخص کالمگ (CALMAG Index) که بالاترین درصد توان تفکیکپذیری را داشتند برای تعیین سهم منابع تولید رسوب انتخاب شدند. نتایج اجرای مدل منشایابی در حوضه آبخیز چهل چای نشان داد که در بین منابع سطحی و زیرسطحی، کاربری کشاورزی، ۶/۸۸% کل رسوب را تولید میکند. سهم سایر کاربریها به ترتیب مرتع(۱/۴%)، باغ(۳/۲%) و آبراهه ۵% بود. با آگاهی از سهم بالای زمین های کشاورزی در تولید رسوب، طراحی و اجرای عملیات حفاظت خاک متناسب با موقعیت منطقه، امری ضروری به شمار میآید.کلیدواژه ها
منشایابی رسوب, حفاظت خاک, فرسایش خاک, ردیاب های ژئوشیمیاییاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.