تحلیلی بر دیدگاههای نظری آسیب پذیری جامعه نسبت به مخاطرات طبیعی

کاهش خسارتهای جبران ناپذیر بحرانهای طبیعی در ایران نیازمند فهم صحیح علل و راه حلهای کاهش آنها می باشد. در این ارتباط، امروزه آسیب پذیری به عنوان تعیین کننده اصلی بحران معرفی می شود و سه دیدگاه زیستی- فیزیکی، ساخت اجتماعی و ترکیبی در مورد آن شکل گرفته است که دلالتها متفاوت آنها بر فهم، تحلیل و کاهش آسیب پذیری، بررسی کامل آنها را ضروری می سازد. بنابراین این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و مطالعه تطبیقی، پاسخ به این سوال را دنبال می کند که کدام دیدگاه در فهم و تحلیل آسیب پذیری جامعه در برابر مخاطرات طبیعی تبیین کاملی را ارائه می دهد. نتایج نشان می دهد که برای فهم و تحلیل آسیب پذیری (در مقیاس جامعه) در جایگزینی کامل هر یک از دیدگاههای زیستی- فیزیکی و ساخت اجتماعی به جای یکدیگر امتیازی وجود ندارد. در مقابل، دیدگاه ترکیبی به عنوان سازشی از دو دیدگاه قبلی و شامل نقاط قوت هر دوی آنها و نیز حاوی پیشرفتهای نظری و روش شناسی چشمگیر در فهم و تحلیل آسیب پذیری، تبیین کاملی را از آن ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

Natural Hazards ، Community ، Vulnerability ، theoretical approaches ، مخاطرات طبیعی ، جامعه ، آسیب پذیری ، دیدگاههای نظری