ارزیابی تغییرات خشکسالی در ایران با استفاده از شاخص های SPEI و SC-PDSI
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه آمایش فضا و ژئوماتیک، دوره: 25، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_HSMSP-25-1_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 147
نویسندگان
Ph.D. Candidate of Climatology, Razi University
Associate professor of Climatology, Razi University
Associate Professor of Climatology, Razi University
Assistant Professor of Irrigation and Drainage, Razi University
چکیده
باتوجه به قرارگیری کشور ایران در کمربند خشک و نیمهخشک جهان، مطالعه پدیده خشکسالی به عنوان یکی از بلایای طبیعی گسترده با اثرگذاری درازمدت، در بخشهای مختلف بسیار اهمیت دارد. در این مطالعه، ابتدا خشکسالی با استفاده از دو شاخص خودتنظیم پالمر (SC-PDSI) و بارش-تبخیر و تعرق استانداردشده (SPEI) در چهار دوره ۳، ۶، ۱۲ و ۲۴ ماهه در ۱۰۱ ایستگاه کشور و در یک دوره زمانی ۲۴ساله (۱۹۹۲-۲۰۱۵) بررسی شد. پس از محاسبه مقادیر شاخصها، درصد سالهای توام با هر طبقه خشکسالی محاسبه و نتایج با دادههای شبکهای دو پایگاه جهانی داده خشکسالی مقایسه شد. نتایج نشان داد که براساس محاسبات، در هر دو شاخص بیشترین درصد سالها تحت سیطره طبقه نرمال با تمرکز هستههای بیشینه نرمال در نیمه شرقی کشور و کمترین درصد سالها در طبقه خشکسالی بسیار شدید با تمرکز هستههای بیشینه در نیمه غربی، مرکز و جنوب کشور بوده است. آغاز دوره خشکسالی در شاخص SC-PDSI، سال ۱۹۹۹ و در دورههای زمانی چهارگانه شاخص SPEI، سالهای ۱۹۹۹ و ۲۰۰۰ بوده است. خشکسالیهای شدید و بسیار شدید در بخشهایی از کشور که از وضعیت بارشی نسبتا مناسبتری برخوردار هستند، اتفاق افتاده است. مقایسه نتایج محاسبات با ۹۹ نقطه اخذشده از دو پایگاه داده نشان داد که در هر دو شاخص، پایگاه داده خشکسالی را شدیدتر از آنچه که هست، نشان داده است و باوجود هماهنگی زمانی مناسب، هماهنگی مکانی در شدتهای مختلف خشکسالی وجود ندارد. برپایه یافتههای این پژوهش، مناطق مستعد خشکسالی در کشور برای تنظیم برنامههای کلان مقابله با این مخاطره قابل شناسایی است.کلیدواژه ها
Drought, Iran, SPEI, SC-PDSI, خشکسالی, ایران, شاخص SPEI, شاخص SC-PDSIاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.