تحلیل تطبیقی کارکرد شخصیت اسطوره «زرتشت» در شعر کلاسیک و مدرن عربی
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های ادبیات تطبیقی، دوره: 5، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_CLRJ-5-2_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 114
نویسندگان
Ph.D. in Arabic Language and Literature, Razi University of Kermanshah, Kermanshah, Iran
Associate professor of Arabic language and literature, University of Tehran
چکیده
فراخوانی اسطورهها نقش برجستهای در تعمیق و غنای ادبیات ملل مختلف ازجمله عربها داشته است. اسطوره ایرانی «زرتشت» یکی از این اسطورههاست که در شعر کلاسیک عرب غالبا وجود ندارد؛ اما برخی شاعران معاصر عرب با الهام از فریدریش نیچه (۱۸۴۴-۱۹۰۰م)، شاعر و فیلسوف آلمانی، در چارچوب «قناع» و ماسک اسطوره «زرتشت»، درپی دستیابی به عنصری برای مبارزات سیاسی- اجتماعی و بیداری ملتهایشان با شعار ابرانسان بوده اند تا خیزشی مردمی دربرابر اهریمن ظلم و فساد مستکبران معاصر به پا دارند. هدف این مقاله علاوه بر اثبات حضور یا فقدان اسطوره ایرانی زرتشت، مقایسه و تحلیل تطبیقی این اسطوره در شعر شاعران مدرن و کلاسیک عرب است تا نشان دهد اندیشه نمادین شاعران کلاسیک و مدرن عرب درباره این شخصیت دینی چگونه بوده و رویکرد آنان در بازآفرینی این اسطوره چیست. دستاورد این پژوهش که براساس روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده، نشان می دهد که در ادب قدیم عرب، اغلب به سبب جنبههای مذهبی و دفاع از اسلام دربرابر زرتشتیسم، از این اسطوره ایرانی یادی نشده است؛ بلکه فقط اشاراتی اندک به مجوس و آیینهای ایرانیان پیش از اسلام در شعر این دوره مشاهده می شود. درمقابل، زرتشت در شعر معاصر عربی، از هیئت منجی قومی و پیامبر دینی به شمایل سفیر سیاسی در میان ملتهای عربی درآمده که رهاییبخش انسان معاصر از دردها و رنجهای اجتماعی است. این موضوع نشان از آگاهی شاعران معاصر عرب از اسطورههای کهن ایرانی و علاقه آنان به فرهنگ گذشته ایران باستان دارد.کلیدواژه ها
Myth, Arab poets, Zoroaster, Zara, واژه های کلیدی: اسطوره, ادبیات عرب, زرتشت, زرثوشتر, چنین گفت زرتشت, فریدریش نیچه, ادبیات تطبیقیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.