نظام مالیاتی و نظام تامین اجتماعی مطلوب (تحلیل محتوای قانون مالیات های مستقیم)

هدف: تامین اجتماعی یکی از نیازهای اساسی بشر است و تقریبا همه افراد جامعه به آن احتیاج دارند. نظام تامین اجتماعی و نظام مالیاتی به عنوان زیرنظام های نظام اقتصادی به هم پیوند می خورند. هر نظام دارای ویژگی هایی است که مطلوب بودن و بهینه بودن آن را تعیین می کند. نظام تامین اجتماعی نیز ویژگی هایی دارد که نشان دهنده مطلوبیت آن است. مولفه های نظام تامین اجتماعی مطلوب شامل اصل فراگیری، اصل برابری، اصل تکافل، اصل حمایتی، اصل حداقل بودن حمایت ها، اصل پیشگیری، اصل جامعیت و اصل توانمندسازی می باشد. هدف این پژوهش بررسی مولفه های نظام تامین اجتماعی مطلوب در موادی از قانون مالیات های مستقیم است که در آن مباحث نظام تامین اجتماعی مطرح شده است.روش: در این تحقیق، با استفاده از روش تحلیل محتوا، متن مواد قانونی مذکور تحلیل و بررسی شده و به صورت جدول و نمودارهای مختلف به صورت کمی ارائه شده است. نتایج با دو شیوه بررسی شده اند: در روش اول، تکرار هر یک از مولفه ها در کل مواد قانونی بررسی شده و در روش دوم، تعداد اصول نظام تامین اجتماعی مطلوب استخراج شده از هر یک از ماده ها مورد بررسی قرار گرفته است.یافته ها: با توجه به روش اول، از بین اصول نظام تامین اجتماعی مطلوب، اصل حمایتی و اصل توانمندسازی بیشترین فراوانی را در قوانین مالیاتی مرتبط با تامین اجتماعی دارند، در حالی که اصل حداقل بودن حمایت ها کمترین فراوانی را نشان می دهد. بر اساس روش دوم، مواد ۲۴، ۵۷ و ۲۱۲ تمام مولفه های نظام تامین اجتماعی مطلوب را در بر دارند.نتیجه گیری: به طور کلی، نسبت موادی از قانون مالیات های مستقیم که به مبحث تامین اجتماعی پرداخته اند، محدود است؛ اما در مواد قانونی آن، بسیاری از اصول نظام تامین اجتماعی مطلوب مشاهده می شود. همچنین این قانون تقریبا بسیاری از حمایت های مالیاتی لازم و گستره وسیعی از افراد مشمول را در نظر گرفته است. با این حال، به دلیل تغییرات سریع شرایط زندگی اقتصادی و اجتماعی، لازم است قوانین در بازه های کوتاه تری بازنگری شوند.

کلیدواژه ها:

نظام مالیاتی بهینه ، نظام تامین اجتماعی مطلوب ، قانون مالیات های مستقیم ، تحلیل محتوا