مهدی رنجبر - کارشناس ارشد، مهندسی مواد گرایش ریختهگری، دانشکده مهندسی مواد و متالورژی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
میلاد شادی - کارشناس ارشد، مهندسی مواد گرایش ریختهگری، دانشکده مهندسی مواد و متالورژی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
زهراسادات سیدرئوفی - استادیار، گروه مهندسی مواد و متالورژی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
سیدحسین رضوی - دانشیار، دانشکده مهندسی مواد و متالورژی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
یزدان شجری - دانشجوی دکتری، پژوهشکده سرامیک، پژوهشگاه مواد و انرژی، کرج، ایران.

در این تحﻘیق به منظور بررسی تاثیر مس بر خواص چدن خاکستری هایپر یوتکتیک، به میزان ۱۵/۳% تکههای مفتول مس خالص به مذاب اضافه شد. پس از توقف و همگن شدن مذاب، مراحل قالبگیری به روش CO۲ و سپس ریختهگری انجام شد. پس از ریختهگری، نمونههای ساده و آلیاژی در دمای ◦C۹۰۰ و به مدت ۲۰ دقیﻘه نرماله شدند. بررسیهای ریزساختاری با استفاده از میکروسکوپهای نوری (OM) و الکترونی روبشی نشر میدانی (FESEM) نشان دادند که ساختار در حضور مس، مﻘدار قابل توجهی از گرافیت نوع A به همراه گرافیت نوع C دارد. افزودن مس باعث افزلیش میزان پرلیت در زمینه شد. با انجام نرماله، فاصله لایههای پرلیتی کاهش محسوسی یافت. سختی چدن با افزودن مس از HB ۱۳۶ به HB ۱۵۵ افزایش یافت. با اعمال نرماله بر روی هر دو نمونه ساده و آلیاژی میزان سختی به ترتیب به HB ۱۷۳ و HB ۱۴۹ رسید. با افزودن مس رفتار سایشی نسبت به نمونه شاهد ۱۷ % بهبود یافت. این درحالی بود که با نرماله کردن نمونه شاهد، رفتار سایشی۱۳% بهبود نشان داد. بیشنه بهبود رفتار سایشی در نمونه آلیاژی نرماله شده بود که ۲۱ % نسبت به نمونه ساده چدنی بهبود یافته بود.

مس، چدن خاکستری هایپر یوتکتیک، لایههای پرلیت، سختی، سایش