مقایسه بازتاب جهان بینی هندواروپایی در شاهنامه فردوسی و حماسه قرقیزی ماناس
- سال انتشار: 1392
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های ادبیات تطبیقی، دوره: 1، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_CLRJ-1-2_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 96
نویسندگان
Associate Professor, Department of Persian Language & Literature, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
Ph.D. Student, Department of Persian Language & Literature, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
Associate Professor, Department of Persian Language & Literature, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
Assistant Professor, Department of Persian Language & Literature, University of Imam Hossein, Tehran, Iran
چکیده
«جهانبینی هندواروپایی» به دلایل غنای محتوایی و ادبی آن از دیرباز، بازتاب چشمگیری در شکل گیری متون نظم و نثر فارسی داشته و آثار بسیاری را از جنبههای مختلف تحت تاثیر قرار داده است؛ بهگونهای که آثار برجستهای چون شاهنامه فردوسی و حماسه قرقیزی ماناس از کهنالگوهای آن بهره بردهاند. هدف اصلی این مقاله، بررسی تاثیر پذیری دو متن حماسی شاهنامه و ماناس از این جهان بینی است؛ به این منظور، براساس نظریه «سه کنش ژرژ دومزیل» رفتار قهرمانان هر دو اثر، بررسی و توصیف شده است. پژوهش حاضر نشان میدهد سه کنشی که در این نظریه مورد تاکید قرار میگیرد، در تمام سطوح داستانهای این دو حماسه به کار رفته است؛ بنیاد نظریه «سه کنش»، بر تقابل و هماهنگی نیروهای دوگانه نهاده شده، همان گونه که پایه اصلی تفکر شاهنامه و ماناس نیز براساس مبارزه خیر و شر قرار گرفته است که جلوههای آن را در قهرمانانی چون سیاوش/ رستم (در شاهنامه) و ماناس/ باکایی (در ماناس) بهخوبی میتوان دید. قهرمان اول، نمونه ای از خرد، روشنفکری، رستگاری، حمایت، اراده، کمک و آرامش است که بهصورت پیری فرزانه در هنگام ناتوانی قهرمان دوم ظاهر میشود تا او را از مخمصه برهاند. قهرمان دوم نیز نماد خشونت، سختگیری، خونگرمی و جنگجویی است که در عین حال نظام عناصر اربعه را تنظیم میکند و با نیروی جسمانی و روانی خود بهزندگی مردم صلح و سامان میبخشد.کلیدواژه ها
Comparative Literature, Indo-european worldview, Dumezil's theory of the three functions, Firdausi's Shahnameh, Kyrgyz Manas, ادبیات تطبیقی, واژگان کلیدی: جهان بینی هندواروپایی, نظریه سه کنش دومزیل, شاهنامه فردوسی, ماناس قرقیزیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.