قاسمی روایتگر معراج نبی(ص) در هشت مثنوی و رساله المعراج از قشیری

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های ادبیات تطبیقی، دوره: 11، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_CLRJ-11-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 86
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا اختیاری

Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanity, Ferdowsi University of Mashhad, Iran.

چکیده

قاسمی­گنابادی (د.۹۸۲ق.) که عمده شهرتش به­واسطه حماسه­های ملی-تاریخی اوست، در آغاز مثنوی­هایش، معراج­نامه­ای سروده­است. معراج­نامه­های او همراه با تصاویر شعری زیبا در معراج حضرت محمد(ص) است؛ به­گونه­ای که هنری­ترین اشعار وی معراج­نامه­هاست. در این جستار مراحل و قسمت­های معراج رسول­الله (ص) بر اساس سروده­­های قاسمی تنظیم گردید و با آنچه در کتاب­­المعراج قشیری (د.۴۶۵- ۳۷۶ت.) آمده بود، از نظر مضمون مقایسه شد. این دو نمایندگان زبان و فارسی و عربی هستند که برای تطبیق انتخاب شدند. همچنین به این پرسش­ها پاسخ گفته شد که: قاسمی به چه مراحلی از معراج پیامبر(ص) توجه داشته­است؟ چه اشتراکات و افتراقاتی بین معراج­نامه­های قاسمی و قشیری وجود دارد؟ جمع­آوری داده­های تحقیق به روش اسنادی-­کتابخانه­ای و شیوه تدوین محتوا توصیفی-­تحلیلی است و هدف معرفی معراج­نامه­های قاسمی. درنهایت این نتیجه حاصل شد که گرچه قاسمی و قشیری در اغلب وقایع معراج اتفاق­نظر دارند، اما قاسمی واقعه معراج را با تصویرپردازی­های بیشتری بیان نموده­است. هر دو به معراج جسمانی معتقدند. قاسمی بر آن است پیامبر(ص) در عرش با چشم سر یا دل خداوند را مشاهده کرد و قشیری این دیدار را با  چشم سر می­داند. در شعر قاسمی از تاریخ وقوع معراج و شکافتن سینه و شستشوی قلب مبارک حضرت سخنی به میان نیامده، درحالی که قشیری به ذکر این دو نکته پرداخته­است. در این پژوهش دیگر تفاوت­های روایت قاسمی و قشیری در معراج پیامبر(ص) نیز بررسی شده­است.

کلیدواژه ها

Holy Quran, Tbhe prophet Muhammad's Mearaj, Ghasemi's Mearaj _ Name, Ghasemi Ghonabady Masnavis, Al Mearaj book by Ghoshairy., قرآن, معراج حضرت محمد(ص), معراج نامه های قاسمی, کتاب المعراج قشیری, مقایسه.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.