تاثیر کم آبیاری با پساب شهرک صنعتی روانسر بر عملکرد دانه و تجمع برخی فلزات سنگین در دانه گندم
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه بیوتکنولوژی و بیوشیمی غلات، دوره: 3، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_CBB-3-2_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 87
نویسندگان
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه ایران.
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه ایران.
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه ایران.
چکیده
مقدمه: با توسعه و بهرهبرداری از منابع آبی جدید به خصوص در بخش کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران، استفاده از پسابها میتواند به عنوان منابع آب مورد توجه قرار گیرد. با استفاده از این منابع نه تنها بخشی از کمبود آب کشاورزی جبران میشود بلکه از اثرات سوء تخلیه بیرویه پسابها و خسارات وارده آن به منابع کشاورزی و محیطزیست نیز جلوگیری میشود. گندم یکی از محصولات بسیار مهم است که از نظر سطح زیر کشت و ارزش غذایی دارای اهمیت بسیار بالایی است، لذا طی چند دهه گذشته اقدامات زیادی در راستای افزایش عملکرد آن صورت گرفته است. از جمله این اقدامات میتوان به کاربرد کودهای آلی نظیر لجن فاضلاب اشاره کرد که علاوه بر افزایش عملکرد، بررسی مسائل زیست محیطی و بهداشتی مرتبط با استفاده از این کودها همانند میزان جذب عناصر سنگین حائز اهمیت میباشد.مواد و روش ها: به منظور ارزیابی تاثیر پساب شهرک صنعتی روانسر بر عملکرد و تجمع فلزات سنگین در دانه گندم (رقم پیشگام)، در سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ در مزرعهای در استان کرمانشاه، شهرستان روانسر، پژوهشی در قالب طرح اسپلیت پلات با سه تکرار انجام شد. عاملهای مورد بررسی شامل ۱. آب آبیاری به عنوان عامل اصلی (در سه سطح: الف) آبیاری با پساب شهرک صنعتی ب) آبیاری با کانال قرهسو در روانسر ج) آبیاری با آب چاه) ۲. دفعات آبیاری به عنوان عامل فرعی (شامل ۱- یکبار آبیاری ۲- دوبار آبیاری ۳- سه بار آبیاری) بود.یافته ها: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که کاربرد پساب شهرک صنعتی و آب کانال قرهسو در روانسر دارای مقادیر قابل توجهی از ریزمغذیها برای رشد گندم است. کاربرد پساب مذکور حکایت از افزایش غلظت آهن (۴۳ میلیگرم در کیلوگرم)، روی (۷۷/۴۱ میلیگرم در کیلوگرم) و مس (۵۳/۷ میلیگرم در کیلوگرم) در بذر گندم داشت. مقایسه غلظت فلزات سنگین در نمونههای گیاهی نشان داد، غلظت عناصر سنگین سرب (۰۱/۱ میلیگرم در کیلوگرم) و کادمیوم (۲۱/۱ میلیگرم در کیلوگرم) مورد ارزیابی در بررسی حاضر در نمونه تیمار شده با پساب بالا است. در تیمارهای آب چاه غلظت این عناصر کمتر از حد مجاز بوده ولی در تیمارهای آب کانال و پساب غلظت بسیار بالا و فراتر از حد مجاز این عناصر بود اما در محدوده غلظت سمی این عناصر قرار نگرفتند.نتیجه گیری: پساب سبب افزایش غلظت آهن، روی و مس در مقایسه با شاهد در دانه گیاه گردید که کلیه این عناصر، زیرمغذیهای مورد نیاز جهت پرشدن دانه غلاتی مانند گندم میباشند. نتایج نشان داد که کاربرد پساب نقش مثبتی در پرشدن دانههای گندم داشته است و با آزادسازی عناصر غذایی در طی دوره رشد گندم رقم پیشگام سبب افزایش عملکرد دانه شد. در مجموع، گرچه غلظت عناصر سنگین مورد ارزیابی در بررسی حاضر در نمونه تیمار شده با پساب بالا است اما با این اوصاف کمتر از میزان سمیت تعریف شده در دانه گندم بود.کلیدواژه ها
آلاینده, پساب صنعتی, عملکرد, عناصر سنگین, کود آلی, گندماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.