بررسی و تحلیل گزارش ابن سینا از نظریه مثل در کتاب شفاء

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های فلسفی، دوره: 18، شماره: 49
  • کد COI اختصاصی: JR_PHILO-18-49_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 131
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجید صدرمجلس

دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تبریز، ایران

چکیده

ابن سینا در دو رساله از رساله ­های کتاب شفاء به گزارش و توصیف نظریه مثل روی آورده و سپس به نقد آن می­ پردازد: مورد نخست فصل دهم از مقاله دوم در رساله برهان از کتاب شفاء است و مورد بعدی فصل دوم از مقاله هفتم در رساله الهیات شفاء. در اینجا می کوشیم تا با ارائه گزارش و تحلیل مطالب ابن ­سینا، تا حد ممکن جنبه ­های گوناگون برداشت­­ وی را درباره مساله مثل ترسیم و تبیین کنیم؛ در بررسی گزارش ابن ­سینا و تحلیل آن باید به اصطلاح ­ها و عبارت­ های خود وی پای ­بند باشیم تا بتوانیم هر چه بیشتر به جنبه ­های گوناگون برداشت ابن سینا نزدیک شویم. بررسی نقدهای ابن سینا بر نظریه مثل مجال دیگری می­ طلبد و در اینجا تنها به تبیین توصیف و برداشت وی از این نظریه بسنده خواهد شد. در پژوهش حاضر به مواردی مانند میزان آشنائی ابن ­سینا با مساله مثل، چگونگی برداشت ابن سینا از حقیقت مثل، کارکرد فلسفی نظریه مثل در نگاه وی خواهیم پرداخت. همین بررسی کمک خواهد نمود تا انگیزه ­های فکری ابن سینا در تدارک نظریه جایگزین یعنی پذیرش صورت به معنی ارسطوئی کلمه بجای مثال افلاطونی هم نمایان شود. شایان ذکر است که در گزارش­ های ابن­ سینا هم با توصیف مثل به عنوان امر کلی و جدا از امور جزئی روبرو خواهیم شد و هم با بیان اجمالی از سه دلیل که افلاطون و افلاطونیان برای اثبات وجود مثل به آنها متوسل می­ شوند: دلیل از راه علوم و دانش ­ها، دلیل از راه واحد فوق کثیر و دلیل از راه تفکر به چیزی بویژه چیز نابود شده.

کلیدواژه ها

ابن سینا, افلاطون, ارسطو, نظریه مثل, صورت مفارق, کلی, محسوس و معقول

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.