پیوند زن با زیارت و زیارتگاه در دین زردشتی.
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات ایرانی، دوره: 23، شماره: 46
- کد COI اختصاصی: JR_JISUK-23-46_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 103
نویسندگان
گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
زمینه/ هدف: یکی از مناسک دیرند و ماندگار در دین زردشتی زیارت است. باورمندان به این دین به زیارت آتشکده و اماکن مقدسی که عناوینی چون "پیر" یا "بانو" را در پیش و پس نام خود دارند، می روند و به ستایش و نیایش و خواهش نزد یزدان می پردازند. برخی آتشکده های کهن همچون آتشکده آدریان یزد و مکان هایی چون پیر سبز، پیر هریشت، پیر نارکی و... در شمار مهم ترین زیارتگاه های زردشتی هستند. از دیدگاه مومنان زردشتی آتشکده هم نیایشگاه است و هم زیارتگاه و در آنجا در کنار پرستش خداوند می توان به زیارت آتش مقدس- که نمود زمینی اهوره مزداست- رفت و آن را پاس داشت. به دلیل پیوند بسیاری از اماکن زیارتی زردشتی با عنصر "آب" و "ایزدبانو آناهیتا"، که به طور معمول در دامنه کوه ها، در جنب چشمه ها یا رودخانه ها دیده می شوند، می توان احتمال ارتباط بین زیارت و عنصر زن در دیانت زردشتی را مطرح کرد. از سوی دیگر، زنان مراجعان همیشگی و وفادار زیارتگاه ها بوده اند که با نیات مختلفی چون درخواست باروری و فرزندآوری، همسریابی، طلب رزق، رفع مشکلات خانوادگی، دفع بلایا و بیماری ها، طلب آمرزش و ... رهسپار زیارت می شده اند و امروزه نیز زنان زردشتی این سنت را حفظ کرده اند. روش/ رویکرد: در این جستار برآنیم تا با مراجعه به منابع مرتبط و با روش توصیفی- تحلیلی، با رویکردی نو پیوند و نسبت بین زن و زیارت در دین زردشتی را وارسیم و در وهله نخست دریابیم که در زیارتگاه های این دین چه منشا زنانه و کدام عناصر مرتبط با زن و زنانگی را می توان یافت. در وهله بعد به آداب زیارت و کارکردهای آن برای زنان اشاراتی خواهیم کرد. یافته ها/ نتایج: هم حضور زنانی از دربار ساسانی در روایت های مربوط به چگونگی پیدایش برخی زیارتگاه ها و هم مجاورت شان در کنار آب و کوه و درخت و پیوند این عناصر طبیعی با ایزدبانوان به ویژه آناهیتا بر ارتباط این مکان های زیارتی زردشتی با زن و عناصر زنانه مهر تایید می زند. همچنین، درخواهیم یافت که زنان زردشتی همواره در رفتن به مزارها، آماده سازی خوراک های نذری و آیینی، انجام مراسم زیارتی و حتی خدمت به زیارتگاه ها نقش برجسته ای داشته و دارند.کلیدواژه ها
زیارت, دین زردشتی, زن, زیارتگاه, پیر, آناهیتا, آتشکدهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.