بررسی و تحلیل انتقادی «رساله های فارسی فرصت الدوله شیرازی درباره بلاغت و انشا»

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های ادبی، دوره: 11، شماره: 44
  • کد COI اختصاصی: JR_LIRE-11-44_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 82
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

جلیل تجلیل

دانشگاه تهران

مجید صارمیان

دانشگاه تهران

چکیده

فرصت­الدوله شیرازی که از عالمان و شاعران بزرگ ایران عصر قاجار بوده، مطالبی را به زبان فارسی در زمینه علوم ادبی به رشته تحریر درآورده است که در قالب چند رساله (در علم: معانی، بیان، معما، و انشا) در یکی از کتابهای خطی او به نام دریای کبیر گنجانده شده­اند. با توجه به اینکه روش کتابهای ادبی در چند صد سال اخیر نظر در کتابهای گذشتگان، و کوشش در درس دادن، فراگرفتن، و بازگفتن آنهاست، به نظر می­رسد مطالب این رساله­ها نیز برگرفته یا خلاصه­ای از آثاری است که سالها پیش از دوران حیات فرصت­الدوله، در سرزمین هند نوشته شده است. این امر علاوه بر اینکه نشان­دهنده رواج کتابهای اهالی هندوستان با موضوعهای بلاغت و انشا در عصر فرصت­الدوله است، ضمنا تاکیدی است بر اینکه جریان بلاغت فارسی تا روزگار فرصت­الدوله همچنان از نوآوری به­دور بوده است. رعایت اختصار و سادگی در بیان مباحث از جانب مولف و نبود اغتشاش و پراکندگی در تقسیم­بندیها از ویژگیهای رسایل مورد بحث است.

کلیدواژه ها

Key terms: Shirazi, Daryaye Kabir, eloquence, and essay, کلیدواژه ها: فرصت شیرازی, دریای کبیر, بلاغت, انشا.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.