آیین هوربابا، بازمانده جشن های کهن هیرومبا و سده در میان ایرانیان مسلمان
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: دوماهنامه فرهنگ و ادبیات عامه، دوره: 7، شماره: 30
- کد COI اختصاصی: JR_CGLMO-7-30_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 101
نویسندگان
Faculty member of Kashan University
چکیده
شب نیمه ماه رمضان در نوش آباد، آیینی به نام «هوربابا» برگزار می شود که در آن کودکان به در منازل اهالی میروند و با خواندن اشعاری عامیانه، یکی از فرزندان صاحبخانه را دعا می کنند و هدیه میگیرند. نمونه این آیین در بسیاری از مناطق و استان های ایران ازجمله ترکمن صحرا، یزد، کرمان، سیستان، بوشهر و خوزستان بهچشم می خورد. همچنین، در میان زرتشتیان شریف آباد، جشن سه روزه مفصلی بهنام «هیرومبا» شامل جمع آوری هیزم، آتش افروزی و خواندن اشعار از سوی کودکان و نوجوانان بر در خانه های اهالی و دریافت هدیه خوراکی برگزار می شود. هیرومبا در نام ، ساختار کلی، اشعار، محتوای تولد و برکت بخشی با محوریت کودکان، مشابهت چشمگیری با هوربابا دارد. آتش نیز که در جشن هیرومبا محوریت دارد با توجه به مضمون شعری مشترک، گویا در هوربابا نیز معمول بوده است. بهنظر می رسد آیین هوربابا که هنوز در بسیاری از نقاط ایران برگزار می شود بازمانده جشن کهن هیرومبا و سده است که اگرچه به مرور زمان کوچک و مهجور شده؛ اما در ساختاری اسلامی حفظ شده است. پژوهشگران هیرومبا را همان جشن سده و برگزاری آن را با خورشید و ایزد رپیثوین مربوط و آن را کهن می دانند. در این مقاله بر اساس مطالعات میدانی و اسنادی، ضمن معرفی آیین هوربابا و نمونه های دیگر آن در ایران ، عناصر مشترک آن با آیین هیرومبای زرتشتی و ریشه های اسطوره ای آنها بررسی می شود.کلیدواژه ها
Zoroastrian rituals, Horbaba, Hiromba, Sadeh, Noush Abad, آیین های زرتشتی, هوربابا, هیرومبا, سده, نوش آباد.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.