تفسیر ساختارگرایانه وضعیت آغازین افسانه های سحرآمیز ایرانی در الگوی پراپ در مقایسه با شاهنامه و اساطیر بندهشی ایران

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوماهنامه فرهنگ و ادبیات عامه، دوره: 8، شماره: 32
  • کد COI اختصاصی: JR_CGLMO-8-32_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 68
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سامان قاسمی فیروزآبادی

Faculty member of Meybod university

چکیده

در ریخت­شناسی افسانه­های سحرآمیز، پراپ دو نوع وضعیت آغازین را تشخیص می­دهد که یکی را کمبود می­نامد و دیگری را شرارت و هر دو را وضعیت­هایی خودبه­خودی و اصیل می داند. در این مقاله، فرض بر این است که نخست این الگوها معنا دارند و دوم کمبود همواره در شرارت منشا دارد و در اندیشه ایرانی وضعیتی مستقل و قائم­به­ذات نیست. برای کشف معنای این الگوها، افسانه­های سحرآمیز به­صورت تطبیقی با داستان­های اسطوره­ای و حماسه ملی ایران، مطالعه شده­اند. روش تحلیل، ساختارگرایانه و درزمانی است. نتیجه پژوهش از این قرار است: اسطوره­های آفرینش دو الگو دارند که هر دو مبتنی بر تنازع و تزاحم دو نیروی متضاد است که یکی آفریننده است و دیگری ویرانگر. در اولی، نیروی آفریننده به گوهر یا عنصری نیاز دارد که کیهان مادی از آن ساخته می­شود یا وجود کیهان مادی به آن بازبسته است. این الگو در افسانه­های سحرآمیز به­صورت وضعیت کمبود نمایان می­شود. در الگوی دوم، نیروی آفریننده، کیهان را در وضعیت ایدئال می­آفریند؛ اما این کیهان مورد هجوم نیروهای ویرانگر قرار می­گیرد و از صورت ایدئال خارج می­شود. این الگو در افسانه­های سحرآمیز به­صورت وضعیت شرارت نمایان می­شود.

کلیدواژه ها

Oral literature, legend, morphology, myth, creation, duality., ادبیات عامه, افسانه, ریخت شناسی, اسطوره, آفرینش, ثنویت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.