رهیافتی پدیدارشناسانه به آیین «شاه شتر قربانی» در عصر قاجاریه
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: دوماهنامه فرهنگ و ادبیات عامه، دوره: 8، شماره: 32
- کد COI اختصاصی: JR_CGLMO-8-32_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 91
نویسندگان
؟
چکیده
آیین «شاه شتر قربانی» یکی از آیینهایی است که گزارشهای متعددی از برپایی آن در دوره قاجاریه ثبت شده است. در این آیین، فردی که شبیه شاه آرایش شده بود، در روز عید قربان بر شتری مینشست و پس از نحر شتر، به زیر میافتاد و سلطنت ظاهریاش را ازدست میداد. پرسش آن است که چرا حکومت اجازه میداد فردی که آرایشی کاملا شبیه شاه داشت، اینگونه تحقیر شود و چرا این مراسم در روز عید قربان برگزار میشد؟ فرض پژوهش آن است که این آیین در امتداد آیین پادشاهیهای موقت برگزار میشده است. این باور که ضعف یا بیماری پادشاه سببساز خشکسالی، بیماریهای همهگیر و قحطی میشود، مردمان را به قتل پادشاه، پیش از بروز نشانههای ضعف در او وامیداشت تا روحش در سلامتی کامل به جانشینش منتقل شود. پس از مدتی، قتل شاهنما یا پادشاه موقت جایگزین قتل پادشاه اصلی شد و با گذر زمان، قتل او نیز به تحقیر تخفیف یافت. در برخی فرهنگها نیز حیوانی بهجای او قربانی میشد.در این میان، آیین «شاه شتر قربانی» بهگونهای منحصربهفرد هم تحقیر و تنبیه شاهنما را دربر دارد و هم قربانی کردن یک حیوان را. تشابه قربانی کردن حیوان در این آیین و سنت اسلامی عید قربان، سبب شده است، برگزارکنندگان از مشروعیت عید قربان برای استمرار این آیین بهره ببرند. روش پژوهش، پدیدارشناسی هوسرل است.کلیدواژه ها
The King of Sacrificed Camel, temporary kingdom, Qajar, Eid al-Adha, شاه شترقربانی, پادشاهی موقت, قاجاریه, عید قرباناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.