تحلیل محتوایی دوبیتی های عامیانه شهرستان سوادکوه

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: دوماهنامه فرهنگ و ادبیات عامه، دوره: 3، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_CGLMO-3-5_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 83
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرتضی محسنی

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

عارف کمرپشتی

دکتری زبان و ادبیات فارسی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل

اشرف شیبانی اقدم

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

سهیلا قسیمی ترشیزی

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

دوبیتی یکی از دل­انگیزترین قالب های شعر زبان فارسی است که پیشینه مکتوب هزارساله دارد. چه بسا قدمت شفاهی آن، بسیار پیش تر از این باشد .این قالب همپای دیگر قالب­های شعر سنتی فارسی، در زبان ها و گویش های مختلف ایران نیز بالیده است، ازجمله در زبان مازندرانی که ادبیاتی کهن و غنی دارد. درون مایه اندیشه مرکزی و حرف اصلی هنرمند است که در متن و محتوا دیده می شود. درون مایه یا تم جوهر اصلی اثر ادبی است و از طریق آن مسیر اندیشه و تفکر صاحب اثر روشن می شود. در این مقاله، درون مایه های ۲۰۰ دوبیتی عامیانه شهرستان سوادکوه تجزیه و تحلیل شده است. دستاورد پژوهش نشان می دهد که بیشتر این درون مایه ها رنگی اجتماعی دارند و در پیوند نزدیکی با زندگی مردم منطقه هستند. در این پژوهش، هفت درون مایه ۲۰۰ دوبیتی محلی بررسی و تحلیل شده است. درون مایه هایی همچون درد عشق، غم غربت، نفرین، شکایت دختران جوان از ازدواج تحمیلی، نارضایتی از بخت و اقبال، خدمت سربازی، و شکایت عاشق از معشوق. بیشتر دوبیتی ها نوعی تک گویی است که در حسرت و یادکرد دوران گذشته سروده شده اند. از عوامل مهم پیدایی چنین دوبیتی هایی می توان به فقر مالی، بی سوادی، بیگاری در سرزمین غربت، نظام ارباب- رعیتی یا نظام سلطه، عدم پذیرش فرهنگ های دیگر و اختلاط فرهنگی اشاره کرد.

کلیدواژه ها

couplet؛ Folk literature؛ Savadkouh؛ Theme, دوبیتی؛ ادبیات عامیانه؛ شهرستان سوادکوه؛ درون مایه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.