رویکردهای معنایی به وقوع مجاز در متون روایی و تاثیر آن در فهم و ترجمه صحیح روایات

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: نشریه جستارهای قرآنی و حدیثی مدرس، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_QHTS-2-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 44
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نرجس توکلی محمدی

دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی

عبدالهادی فقهی زاده

دانشیار دانشگاه تهران

چکیده

ورود مجاز در روایات از دیدگاه اغلب علمای اسلامی امری مقبول است؛ چنان­که آنان، گاه به صورت مستقل و گاه به صورت ضمنی آن را تایید کرده اند. در عین حال، برخی با پذیرش وقوع مجاز در روایات، عملا به برداشت­های افراطی از بیان­های مجازی روایات دست زده­اند. در مقابل، گروهی دیگر، ورود هر نوع مجاز در گزاره­های دینی را انکار و آن را مرادف کذب دانسته اند. از این رو، نقد و بررسی این دیدگاه­ها و مبانی کلامی که طیفی از نفی مطلق تا پذیرش بی­قاعده را شکل می­دهد، در شناخت رویکرد صحیح در حوزه معناشناسی و به تبع آن، ترجمه صحیح روایات، امری ضروری است. هر کدام از این دیدگاه­ها، بر مبانی ای مبتنی است که صاحبان آن ها نسبت به ماهیت معنا پذیرفته­اند؛ در این میان، رویکرد تاویل­گرایی خردورزانه- که اغلب قائلان آن به عقل گرایی و برداشت­های قاعده­مند و منطقی از بیان­های مجازی متصف­اند- دیدگاهی مقبول و معقول در این حوزه به شمار می آید که اتخاذ آن به فهم و ترجمه صحیح روایات منجر می­گردد. چنانکه، دسته­ای پرشمار از دانشمندان فریقین، مانند بخاری، مسلم، شیخ صدوق، سیدرضی، فیض کاشانی، مجلسی و قرضاوی، در آثار حدیثی خود بر همین مبنا، به استنباط و فهم معانی روایات پرداخته­اند.

کلیدواژه ها

Majaaz, narrations, meaning, Translation, theological foundations, مجاز, روایات, معنا, ترجمه, مبانی کلامی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.