کیوان خاکسار - عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

گاهی فعالیتهای صنعتی و یا روزمره انسان می توانند مخاطراتی را برای محیط زیست بوجود آورند، در این میان می توان به رانش زمین در پیرامون جاده های کوهستانی، وقوع سیل در ارتباط با جنگل زدایی و.... اشاره کرد، افت شدید آب زیر زمینی به دلیل برداشت بی رویه نیز غیر از، از بین بردن مخازن آب زیر زمینی گاهی میتواند باعث فعال شدن پدیده کارسیسم و بوجود آمدن فروچالها شود. بوجود آمدن اینگونه فروچالها که اصطلاحا" سنیک هول (Sinkhole ) نامیده می شوند در مناطق کارستیک امری عادی است، اما تشکیل آنها در دشت مرکزی همدان، بطور متوالی و در عرض چند سال غیر عادی بنظر می رسد. مهمترین علت بوجود آمدن این فرو چالها افت شدید آب زیر زمینی در زمانی نسبتا" کوتاه می باشد، کافی است در نظر داشت که از سال 1345 تا 1355 تراز آب زیر زمینی دارای افزایش بوده است در حالی که از سال 1368 تا کنون بدلیل برداشت بی رویه آب برای اهداف صنعتی و کشاورزی سطح آب زیر زمینی در دشت مرکزی همدان بیش از 50 متر افت داشته است. در این مطالعه به بررسی پدیده فوق، علل بوجود آمدن آن، آثار مخرب و زیانبار آن برای محیط زیست و کار و زندگی انسان پرداخته می شود.