محمدیار فرهادی قولیانلو - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

ازانجا که معماری و بافت کالبدی روستاها نتیجه تعامل انسان و محیط است درنتیجه این بافت کالبدی علاوه بردخالت مستقیم افراد جامعه ازعوامل محیطی نیز تاثیر می پذیرد که دراین میان عوامل اقلیمی ازعوامل مهم جغرافیایی هستند که برمعماری شکل ونوع مصالح مورد استفاده درابنیه روستایی تاثیر تعیین کننده ایدارد استفاده ازمصالح ساختمانی مناسب دراقلیم های مختلف سردومعتدل و گرم برای مقابله با مشکلات اب وهوایی تبعیت ازمنابع آب چشمه قنات آب انبار درتمرکز مراکز عملکردی مختلف میل به تمرکز درزمینهای نامناسب برای کشاورزی درروستاهایی که کشاورزی گسترش بیشتر دارد ساخت واحدهای مسکونی دوطبقه و محدود شدن وسعت حیاط درروستاهای شیب دار دامنه ای نمونه هایی محدود ولی شایع ازتاثیر پذیری خصوصیات کالبدی و معماری روستاها ازعوامل محیطی هستند به همین دلیل عوامل اقلیمی نقش تعیین کننده درشکل کلی سکونتگاه روستایی دارند این عناصر اقلیمی عمدتا شامل بادتابش نورودما بارش و رطوبت هستند که معماری و بافت روستاها نیز متناسب با آنها شکل گرفته است لذا باتوجه به اینکه درساخت و سازهای جدید و حتی مکانیابی محل روستاهای درمعرض جابجایی به نقش این عوامل دربافت و معماری توجهی نمی شود مادراین تحقیق به دنبال بررسی نقش این عوامل بربافت و معماری روستای نوده درشهرستان بجنورد هستیم نتایج این بررسی نشان دهنده این استکه واحدهای مسکونی بافت قدیم روستا متناسب با شرایط اقیلمی و با تاثیر پذیری ازاین عوامل شکل گرفته اند ولی درساخت واحدهای مسکونی جدید توجهی به این عوامل نشده است

عناصراقلیمی معماری روستایی، روستاهای کوهستانی، روستای نوده