فرانک کلایی - دانشجوی کارشناسی ارشدطراحی شهری
بهاره کلایی - دانشجوی کارشناسی ارشدمعماری

مدتهای مدیدی است که طراحان و برنامه ریزان شهری در پی دستیابی به سیاست های بهینه الگوهای سکونتی در بافتهای فرسوده شهری هستند؛ سیاستهایی که ضامن بقای سنتها و فرهنگهای پیشین سکونتی در این بافتها بوده و همچنین پذیرای الگوهای جدید مدرن باشند. بر این اساس طرح های بسیاری به مرحله اجراء در آمده است، ولی هرکدام از این طرح ها و سیاست ها، شامل قوتها و ضعفهای عدیده ای بوده اند که با توجه به ارگانیک بودن این بافتها و همچنین برخورداری از ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی، دارای شدت و ضعف در فرایند عملکردی خود می باشند. عنوان بافت فرسوده به صورت ضمنی، خود، گویای بار معنایی عمیق در ابعاد مختلف بر فضای حاکم بر آن می‌باشد، فضایی که به صورت سیستمی شامل بافتهای ریزدانه، شبکه زیرساختی ضعیف، کاربری های ناسازگار، فضاهای کیفی نازل، بافت اجتماعی غیر متعارف با مشاغل غیر رسمی و وجود انواع ناهنجاری های رفتاری می باشند. بر این اساس اصلاح و بهبود وضعیت مسکن و فضاهای مسکونی در این بافتها، ناگزیر از بکار بردن سیاستهای طرح ریزی شده خواهد بود. سیاستهایی که انتظار می رود تحولی هر چند کوچک در ساختار شکلی و روانی این بافتها پدید آورده و دارای کمترین تنش و ضعف در فرایند مداخله از وضع موجود به مطلوب باشند. محور اصلی این مقاله بررسی سیاست های تأمین مسکن در بافتهای فرسوده می باشد؛ لذا نویسنده پس از بررسی انواع سیاستهای فوق الذکر، به نقد تک تک این سیاستها و بررسی قوت ها و ضعفهای آنها پرداخته و در نهایت با تجمیع و یکسان سازی این سیاستها، با ایجاد همپوشانی قوت ها و فرصتها، سعی دارد به انتخاب گزینه بهینه، بپردازد. هدف نهایی از این تحقیق، بررسی و پیشنهاد سیاست (سیاستهای) عملکردی، کارآمد، همگن و متعادل درخصوص تأمین مسکن در بافتهای فرسوده و مبتنی بر رویکرد کاربردی و اجرایی بوده، به نحوی که، بتوان با همسوسازی سیاستهای موجود و یا ارائه سیاستهای جدید، در پیشبرد هر چه بیشتر آنها، گامی هر چند کوچک در جهت متعادل سازی وضعیت سکونت در بافتهای فرسوده ایرانی برداشت. روش گردآوری اطلاعات در این مقاله، به صورت میدانی (مشاهده) و اسنادی (متنی، آماری و تصویری) می باشد.

مسکن، بافت فرسوده، سیاست های تأمین مسکن