تحلیل چندصدایی شعر «غروبی ابدی» فروغ فرخزاد باتوجه به نظریه میخائیل باختین

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 13، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JLCR-13-3_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 94
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

خدیجه سادات طباطبایی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

عبدالله حسن زاده میرعلی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

منطق گفتگویی، جوهر اصلی اندیشه باختین در تمام سطوح فکری اوست. او منطق مکالمه را بنیان حیات انسانی می داند که سبب می­شود دریچه ­های جدیدی را از جهان­ بینی مبتنی بر مکالمه، در ذهن مخاطب بگشاید. این پژوهش بر مبنای روش توصیفی تحلیلی از طریق یادداشت ­برداری کتابخانه ای باهدف تبیین چندصدایی در شعر فروغ فرخزاد، بر مبنای نظریه میخائیل باختین انجام گرفته است. نتایج حاکی از آن است که: فروغ برای اینکه صدایش بهتر شنیده شود، از چندصدایی در شعرش استفاده نموده است و از طریق قائل شدن به تکثر آگاهی ها توانسته است به گونه ای هنرمندانه، مخاطب را با خود به فضای گفتمانی وارد کند. او برای ایجاد فضایی تعاملی، از گزاره ای پرسشی، امری و ندایی در شعرش، استفاده می­ کند. به ­علاوه او، با ایجاد تضاد و تقابل در کلامش، توانسته است، چندآوایی منحصربه فردی را  در سطح واژگان  پدید آورد، به­ گونه­ ای که هم زمان می ­توان صداهای غنایی، حماسی، امیدوارانه و مایوسانه، صلح­ طلب و ستیزه جویانه را، در کنار عناصر موجود در طبیعت، به وضوح مشاهده کرد. همچنین، فروغ در شعرش تاکید زیادی بر «سخن گفتن» دارد که این خود خفقان حاکم بر جامعه و مهری که بر دهان زنان، در جامعه مردسالار و زن­ستیز آن روز حاکم بوده، را نشان می­ دهد و شاعر قصد دارد این فضا را به محیطی تعاملی و گفتگو محور بدل سازد.

کلیدواژه ها

چندصدایی, گفتمان, باختین, فروغ, منطق گفتگویی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.