- - - دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات تغذیه دام و طیور، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

راهبرد های خروج از بحران خوراک دام و طیور، در سه دوره کوتاه­مدت، میان مدت و بلندمدت قابل تعریف است. راهکارهای کوتاه مدت، شامل رفع بحران اقلام پرمصرف خوراک دام(ذرت و سویا)، با توجه به دام هدف است. در زمینه دام(کوچک و بزرگ) با تکیه بر مواردی شامل: اولویت دهی در مصرف کنجاله در گاوهای پرشیر یا تازه زا به جای دامهای کم­شیر و یا گوسفند، استفاده از خوراک پروتئینی مبتنی بر کود مرغی، استفاده حداکثری از اوره در خوراک دامهای مستعد، سیاست­گذاری در امر واردات و تاکید بر کیفیت و تنوع در اقلام وارداتی، میتوان بحران کمبود سویا را کاهش داد. از آنجایی که ذرت به­عنوان منبع اصلی انرژی در تغذیه دام و طیور مطرح است، لذا کاهش فشار بر مصرف ذرت در دام، با تکیه بر راهکارهای: کاهش ضایعات در اقلام منابع انرژی(ذرت و جو) تولیدی در کشور، با کاهش دفع آن در فضولات دامی و نظارت دقیق بر ذرت وارداتی، میسر است. راهبردهای میان­مدت هزینه­بر هستند، لذا جهت قدم گذاشتن در این مسیر، تامین کافی منابع مالی جایگاه ویژهای دارد. از جمله این راهکارها میتوان به توجه ویژه به کارخانجات خوراک دام و طیور(نوسازی و بهسازی) اشاره نمود. راهکارهای بلندمدت نیز، مانند راهکارهای میان­مدت، هزینه­بر هستند که این موضوع، حتما باید مورد توجه قرار گیرد. نیز در این باره می­توان به: توجه ویژه به فرآیند مکانیزاسیون در اقلام عمده بقایای زراعی، توجه به بهبود بهره وری در واحدهای پرورش دام و به ویژه طیور، اشاره نمود. نکته مهم و قابل توجه در خروج از بحران،  وجود برنامههای منسجم در زمینه های ذکرشده و تاکید بر اجرایی شدن این پیشنهادات، همگام با یکدیگر است. وجود ستاد واحدی در این زمینه، پیشرفت کار را دوچندان خواهد کرد.

چالش تولیدات دامی, خوراک طیور, خوراک دام