فریبا کاتبی - معاون آموزشی مقطع ابتدایی ؛ اداره کل آموزش و پرورش استان کهگیلویه وبویراحمد، شهرستان گچساران
اسماعیل اسدی - معاون عمومی مقطع متوسطه دوم ؛ اداره آموزش و پرورش استان کهگیلویه و بویراحمد، شهرستان گچساران
صدیقه کاتبی - معاون آموزشی مقطع متوسطه اول ؛ اداره کل آموزش وپرورش استان کهگیلویه وبویراحمد، شهرستان گچساران
ایران عباسی نیا - معاون اجرایی مقطع متوسطه اول ؛ اداره کل آموزش و پرورش استان کهگیلویه و بویراحمد، شهرستان گچساران
سیده آسیه حسینی - مدیر مقطع متوسطه اول ؛ اداره کل آموزش و پرورش استان کهگیلویه و بویراحمد، شهرستان گچساران

فرآیند یادگیری در نظام آموزشی، از عوامل متعددی تاثیر می پذیرد که از میان آن ها، نقش تنبیه و تشویق به عنوان دو ابزار مهم در تربیت و هدایت رفتار دانش آموزان، اهمیت ویژه ای دارد. تنبیه و تشویق، از دیرباز به عنوان ابزارهای اصلاح رفتار مورد استفاده بوده اند و تاثیرات متفاوتی بر جنبه های تحصیلی، روانی و اجتماعی دانش آموزان بر جای گذاشته اند. این دو روش، اگرچه در ذات خود هدف مشابهی یعنی ارتقای یادگیری و بهبود رفتار را دنبال می کنند، اما نحوه ی اجرا و نتایج آن ها می تواند کاملا متفاوت باشد. تنبیه، اغلب به عنوان ابزاری برای کنترل و پیشگیری از رفتارهای نامطلوب شناخته می شود، اما در بسیاری از موارد می تواند اثرات منفی بر عزت نفس، انگیزه تحصیلی و سلامت روان دانش آموزان داشته باشد. از سوی دیگر، تشویق به عنوان رویکردی مثبت، با تاکید بر تقویت رفتارهای مطلوب و تشخیص تلاش ها و دستاوردهای دانش آموزان، به طور مستقیم در افزایش انگیزه، اعتمادبه نفس و تعامل مثبت آن ها با محیط آموزشی نقش آفرین است. با این حال، استفاده نادرست یا غیرعلمی از این دو روش می تواند موجب کاهش اثربخشی آن ها و ایجاد پیامدهای ناخواسته شود. بنابراین، شناسایی شیوه های صحیح استفاده از تنبیه و تشویق، به ویژه در راستای ایجاد محیطی سازنده و پویا برای یادگیری، از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این پژوهش که به شیوه مروری و با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به مقاله ها و تحقیق های چاپ شده و مطالب دیجیتالی گرد آوری شده است و سعی بر آن شده که به بررسی نقش و تاثیرات تنبیه و تشویق بر وضعیت تحصیلی و روحی دانش آموزان و راهکارهای موثر تشویق پرداخته شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که استفاده صحیح و متعادل از تشویق می تواند بهبود قابل توجهی در وضعیت تحصیلی و روحی دانش آموزان ایجاد کند، در حالی که تنبیه نامناسب می تواند تاثیرات منفی و پایدار داشته باشد. برای ارتقاء یادگیری و سلامت روانی دانش آموزان، تشویق باید به گونه ای موثر و دقیق اعمال شود که موجب افزایش انگیزه، اعتمادبه نفس و رفتارهای مثبت در آن ها گردد.

تشویق ، تنبیه ، وضعیت تحصیلی ، وضعیت روحی ، دانش آموزان