مهرداد صالح زاده - Plant Virology Research Center, School of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, I. R. Iran
علیرضا افشاریفر - Plant Virology Research Center, School of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, I. R. Iran
سعیده دهقانپور فراشاه - Agriculture Department, Payame Noor University, Tehran, I. R. Iran
طیبه کیانی بهرام آبادی - Ms.C of plant pathology, Shahid chamran university, Ahvaz, I. R. Iran.

عوامل بیمارگر گیاهی یکی از معضلات اساسی در کشت و پرورش گل ها و گیاهان زینتی در سراسر دنیا می باشند. به دلیل تکثیر رویشی در بیشتر گونه های گیاهان زینتی، ویروس های بیمارگر گیاهی به سرعت در حال گسترش هستند. در بهار و تابستان سال ۱۴۰۱ نمونه هایی از گیاهان گل داودی با علائم موزائیک، بدشکلی برگ و بعضا لکه های سبزرد از فضای سبز شهرهای تهران، تبریز، یزد و شیراز و همچنین نمونه هایی از گل نیلوفر پیچ با علائم لکه های سبزرد از فضای سبز دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شیراز و در نهایت نمونه هایی از گیاهان آپارتمانی دیفن باخیا با علایم موزاییک و بدشکلی برگ از گلخانه های شهر یزد جمع آوری شد. برای ردیابی و شناسایی عامل یا عوامل ایجاد کننده ی علایم به ظاهر ویروسی در گیاهان مذکور، واکنش زنجیره ای پلی مراز با استفاده از آغازگرهای عمومی مرتبط با خانواده های مهم در ویروس های بیمارگر گیاهی شامل آغازگرهای عمومی پوتی ویروس ها، توباموویروس ها، بگوموویروس ها، پوتکس ویروس ها و همچنین آغازگرهای اختصاصی ویروس موزاییک خیار انجام شد. واکنش زنجیره ای پلی مراز معکوس با جفت آغازگرهای عمومی توباموویروس ها مبتنی بر بخشی از پروتئین پوششی ویروس، عامل ایجاد کننده ی علائم ویروسی در برگ های آلوده گل داودی را به عنوان توباموویروس ها ردیابی کرد و قطعه ای به اندازه ی ۸۸۰ جفت باز تکثیر شد. همچنین در واکنش زنجیره ای پلی مراز معکوس گیاهان آلوده نیلوفر پیچنده و دیفن باخیا با جفت آغازگرهای عمومی پوتی ویروس ها مبتنی بر چارچوب خوانشی اینکلوژن بادی هسته ای ویروس، قطعاتی به طول ۳۵۰ جفت باز تکثیر شد. قطعات حاصل از تکثیر واکنش زنجیره ای پلیمراز برای انجام ترادف یابی نوکلئوتیدی دو طرفه به شرکت سینوهه ارسال شد. بر اساس توالی یابی انجام شده، عامل ویروسی آلوده کننده در برگ های گل داودی به عنوان ویروس موزاییک تنباکو (Tobacco mosaic virus, TMV)، آلودگی برگ های دیفن باخیا به ویروس موزاییک داشین (Dasheen mosaic virus, DsMV) و آلودگی نیلوفر پیچ به ویروس G سیب زمینی شیرین (Sweetpotato virus G, SPVG) شناسایی شد. اما ویروس در گیاهان سالم (کنترل منفی) ردیابی نشد. بر اساس اطلاعات ما این اولین گزارش از آلودگی گل داودی، نیلوفر پیچ و دیفن باخیا به ویروس های مذکور از ایران است.

Tobamovirus, Potyvirus, Tobacco mosaic virus, Dashin mosaic virus, Sweet potato virus G., توباموویروس, پوتی ویروس, ویروس موزاییک تنباکو, ویروس موزاییک داشین, ویروس G سیب زمینی شیرین.