سجاد صفری - دانشکده دامپزشکی ، دانشگاه آزاد بابل ، بابل ، مازندران ، ایران.
سیدمبین قنبری - دانشکده علوم دامی و شیلات ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ، ساری، مازندران ، ایران.

کزاز (tetanus) نوعی بیماری عفونی می باشدکه عامل آن نوعی باکتری از خانواده باسیلاسه (باکتری میله ای ) که باکتری بی هوازی گرم مثبت به نام کلستریدیوم تتان ی (Clostridium tetani) می باشد. این یک بیماری مشترک بین انسان و حیوان (زئونوز) می باشد . از جمله خصوصیات این بیماری افزایش حساسیت در برابر انعکاس و تحریکات محیطی و اسپاسم و انقباض عضلات مخصوصا ماهیچه های اسکلتی همراه با درد زیاد و اختلالات عصبی توام با تشنج همراه می باشد. انسان و اسب حساسترین موجودات و تمام ی پرندگان به این بیماری مقاوم هستند و ناقل آن م ی باشند. به طور کلی پستانداران به این بیماری حساس هستند اما میزان حساسیت آنها متفاوت می باشد. طبق یافته ها برای پیشگیری از این بیماری واکسیناسیون بهترین روش است که اصولا بعد از تزریق اول و دوم، دوز یادآور هر ده سال تکرار می شود. بهترین روش درمان قبل از تجویز دارو، پیشنهاد می شود که دام ها را در مکانی فاقد نور طبیعی یا کم نور و به دور از اضطراب با توجه به شرایط محیطی ، نگهداری کنیم .

کزاز، کلستریدیوم تتانی ، زئونوز، اسپور، توکسین ، بادینگ