سیدخطیب الاسلام صدرنژاد - استاد مهندسی و علم مواد دانشکده مهندسی و علم مواد، دانشگاه صنعتی شریف
سیدتقی نعیمی - استادیار مهندسی پزشکی - بیومواد دانشکده مهندسی پزشکی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
مهدی فتحی - استادیار جراحی فک و صورت دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران
ناهید حسن زاده نعمتی - کارشناس ارشد مهندسی پزشکی - بیومواد دانشکده مهندسی پزشکی دانشگاه آزاد

بهتازگی آلیاژ نایتینول حاوی دو عنصر نیکل و تیتانیم با درصد اتمی یکسان، به سبب داشتن ویژگیهای منحصر به فرد همانند حافظه داری، زیست سازگاری و خواص مکانیکی مطلوب در فناوری های پیشرفته از جمله تولیـد مـواد هوشمند، طراحی مکانیزم های خودکار و ساخت تجهیزات و کاشتنی های پزشکی کاربرد یافته اسـت . بکـار گیری آلیاژ نایتینول در ساخت بست های حافظه دار، قابلیت بارز این ماده برای ساخت قطعات مهندسـی پزشـکی را نـشان میدهد . این بست ها به گونه ای طراحی می شوند که جراح بتواند با قـرار دادن دو پایـه بـست در داخـل دو حفـره تعبیه شده در اطراف محل شکستگی، قطعات استخوان را به هم متصل سـاخته و بـا حـرارت دادن بـست از طریـق عبور جریان الکتریسیته یا کیسه آب گرم، ساختار آلیاژ را از حالت مارتنزیتی بـه حالـت آسـتنیتی ببـرد . ایـن تغییـر ساختار، بازگشت به شکل قبلی را لاجرم باعث شده و نزدیک شدن دو لبه ترک به یکدیگر، از طریق اعمال فشار را نتیجه می دهد . حاصل فرایند، کاهش قابل توجه زمان التیام و تنزل هزینه درمان است . در این مقاله ضمن بررسی خواص آلیاژ نایتینول، اقدامات انجام شده برای ساخت بست های حافظه دار بررسی شده است . تأثیر زاویـه بـین دو پایه بر عملکرد بست اهمیت فراوانی داشته و تـأثیر ترکیـب شـیمیایی، فراینـد تولیـد، شـرایط عملیـات حرارتـی و مکانیزم عمل بر کارایی بست بحث شده است

بست، حافظه دار، نایتینول، تبدیل فاز، عملیات حرارتی، زاویه خم شدگی