نقدی بر کاربست نقد بومگرا در داستان کوتاه فارسی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه نقد ادبی، دوره: 17، شماره: 67
  • کد COI اختصاصی: JR_LCQFN-17-67_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 108
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شیوا حیدری تمرآبادی

Ph.D. student of Persian language and literature, Kharazmi University

محمد پارسانسب

Professor of Kharazmi University

حسین بیات

Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Kharazmi University

بهادر باقری

Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Kharazmi University

چکیده

نقد بوم­گرا که از اواخر قرن بیستم و در مغرب زمین ظهور یافته، غالبا به دغدغه ­های زیست­ محیطی نویسندگان می­پردازد و میزان و کیفیت توجه آنان به چنین مسائلی را در آثارشان واکاوی می‎کند. منتقدان و محققان ایرانی نیز با درک بحران‎های زیست‎ محیطی و با هدف ارائه خوانشی نوین و کارآمد از آثار داستانی معاصر، به مطالعه در داستانهای کوتاه فارسی پرداختهاند که حاصل کارشان در مواردی با توفیق نسبی و در برخی موارد، با کاستیهایی همراه بوده است. در این مقاله به شیوه نقد نقد و با هدف آسیب‎شناسی کاربست این رویکرد در ادبیات داستانی معاصر، هفت عنوان مقاله‎ای را که در دهه پایانی قرن چهاردهم شمسی، به مطالعه بوم­گرایانه در داستان کوتاه فارسی پرداخته‎اند، از حیث ساختار، روش و محتوا مورد ارزیابی قرار داده‎ایم تا دریابیم که این نقدها تا چه میزان با هدف و ماهیت نقد بوم­گرا سازگاری دارند؛ منتقدان داستان‎ها تا چه حد توفیق داشته و توانسته‎اند خوانش یا یافته تازه‎ای از این آثار ارائه دهند و نهایتا این‎که اساسی‎ترین اشکالات نقدهایی از این دست کدام­اند؟ اهم یافته‎های پژوهش حاضر که با اتکا به روش توصیفی- تحلیلی و به شیوه انتقادی انجام شده عبارت‎اند از: بی­توجهی به ماهیت اصلی نظریه، فقدان برداشت صحیح از نقد بوم­گرا، عدم مراجعه به منابع اصیل، محدود بودن مقالات بر مطالعات موردی و خردنگر، فقدان نگرش عمیق به مساله محیط زیست در میان نویسندگان و منتقدان، بی­توجهی به بینارشته­ای بودن این شیوه از نقد، و بالاخره، نادیده گرفتن ابعاد کاربردی آن.

کلیدواژه ها

ecocriticism, Persian short story, Persian short story criticism, environment., criticism of criticism, نقد بومگرا, داستان کوتاه فارسی, نقد داستان کوتاه فارسی, محیط زیست, نقد نقد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.