CIVILICA We Respect the Science
(ناشر تخصصی کنفرانسهای کشور / شماره مجوز انتشارات از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: ۸۹۷۱)

مطالعه مقاومت به خشکی در اکوتیپ های مختلف سیر بر اساس شاخص های تحمل در شرایط آب و هوایی همدان

عنوان مقاله: مطالعه مقاومت به خشکی در اکوتیپ های مختلف سیر بر اساس شاخص های تحمل در شرایط آب و هوایی همدان
شناسه ملی مقاله: JR_JHSUM-38-3_005
منتشر شده در در سال 1403
مشخصات نویسندگان مقاله:

مهدی کاکایی - بخش علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

خلاصه مقاله:
خشکی و محدودیت آب از جمله مهمترین مسائل مرتبط با بخش کشاورزی برای افزایش راندمان و تولید مطلوب محصولات زراعی و باغی در دنیا و از جمله ایران می باشد. عبور موفق از خشکی مستلزم تحقیقات و پژوهش های کاربردی در این بخش می باشد. در این پژوهش برای بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ های سیر، غربال و شناسایی اکوتیپ های متحمل به تنش خشکی، تعداد شش اکوتیپ سیر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۴۰۲-۱۴۰۱ در دو شرایط محیطی تحت تنش خشکی و بدون تنش خشکی طراحی و اجرا گردید. شاخص های تحمل به خشکی مورد بررسی عبارت بودند از: شاخص عملکرد (YI)، شاخص تحمل تنش (STI)، شاخص میانگین هارمونیک (HAM)، شاخص بهره وری متوسط (MP)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص تحمل (TOL) که بر اساس عملکرد اقتصادی سیر در دو شرایط محیطی فوق الذکر اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج حاصله از تجزیه واریانس، شاخص عملکرد در شرایط بدون تنش خشکی و شاخص عملکرد در شرایط تنش خشکی در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. در این مطالعه، شاخص های STI، SSI،MP ، GMP، HAM، YI، YSI، DI و STS در سطح احتمال یک درصد معنی دار شدند که نشان دهنده تنوع موجود در بین اکوتیپ های سیر از نظر شاخص های مورد مطالعه می باشد. بر اساس نتایج تجزیه به مولفه های اصلی برای شاخص های تحمل به خشکی، مجموع دو مولفه اول و دوم ۹۴ درصد از تغییرات ایجاد شده را توجیه نمودند. همبستگی بین عملکرد در شرایط بدون تنش خشکی (Yp) با صفات عملکرد در شرایط تنش خشکی (Ys) و شاخص های MP، GMP،HAM ، YI، ATI، YSI و STS همبستگی مثبت و معنی داری را نشان داد. در نمودار بای پلات اکوتیپ های ̓بهار ۲̒ و ̓سولان̒ در جوار شاخص های STI، ATI،  GMPو MP که شاخص های تحمل به خشکی می باشند قرار گرفتند و این دو اکوتیپ (̓بهار ۲̒ و ̓سولان̒) بر اساس نمودار سه بعدی نیز در گروه اول قرار گرفتند. لذا بر اساس نمودار بای پلات نیز این اکوتیپ ها، اکوتیپ های مطلوب و شاخصی بوده اند. بر اساس تجزیه خوشه ای اکوتیپ ها به دو گروه دسته بندی شدند، گروه اول شامل اکوتیپ های ̓مریانج̒، ̓بهار ۱̒ و ̓امام زاده کوه̒ (̓توئیجین̒) و گروه دوم شامل اکوتیپ های ̓بهار ۲̒، ̓سولان̒ و ̓اسدآباد̒ بودند. در گروه اول اکوتیپ هایی با عملکرد کمتر و در گروه دوم اکوتیپ هایی با عملکرد بالاتر و مناسب تر قرار گرفتند. به طور کلی و بر اساس کلیه تجزیه های آماری مورد استفاده در پژوهش حاضر به ترتیب اکوتیپ های ̓بهار ۲̒ و ̓سولان̒ بیشترین عملکرد زیست توده را به خود اختصاص دادند.

کلمات کلیدی:
آبیاری تکمیلی, بای پلات, شاخص های تحمل خشکی, عملکرد

صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/2117041/