تحلیل بصری و مضمونی نگاره های سنگ قبور روستای تبادکان مشهد
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: مجله هنرهای صناعی خراسان بزرگ، دوره: 2، شماره: 5
- کد COI اختصاصی: JR_HGI-2-5_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 76
نویسندگان
کارشناسی ارشد هنر اسلامی، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران
استادیار گروه صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر، شهر تهران، ایران
چکیده
از قبرستان های تاریخی حومه مشهد می توان قبرستان روستای تبادکان را نام برد که سنگ قبور آن راوی رمز و راز تاریخ منطقه بوده و نگرش آنها به زندگی را حکایت دارد. هدف پژوهش حاضر، تحلیل بصری و محتوایی کتیبه، فرم و نقوش سنگ قبور است. از این رو، پرسش اصلی عبارت است از این که فرم و نقش سنگ قبور تبادکان چیست و چه مضامینی دارند؟ روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و اطلاعات بر اساس مطالعات میدانی و اسناد کتابخانهای گردآوری شده است. تعداد ۸۶ سنگقبر از این قبرستان عکس برداری شد که از این تعداد ۵۱ سنگقبر به دلیل ویژگیهای منحصربه فرد، مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد دو نوع سنگقبر محرابی و صندوقی (پنج سنگ داخل ضریح) از جنس گرانیت و شیستی بیشترین تعداد را در قبرستان این روستا دارند. تمامی سنگها به طور منظم و به زیبایی کادربندی شده و نقوش و کتیبه بر آن نقش بسته اند. اکثر کتیبهها شامل اشعاری در رابطه با آرامش دنیای باقی، آیات قرآنی و سخنان اهل بیت(ع) است. نقوش زیبایی ازجمله نقوش اشیاء روزمره تا ادوات جنگی که خاص این منطقه است، همگی جلوهای خاص به سنگ قبور بخشیده است. نقوش با توجه به جایگاه، شخصیت و خصوصیات متوفی طراحی شده است. فرم کلی سنگ، نقش و کتیبه آن همگی گویای بخش وسیعی از باورها و عقاید مردم منطقه و برگی از تاریخ به شمار میآید. آنچه بر سنگ حک میشود از نقش تا کتیبه، همگی در جهت طلب آمرزش و آرامش متوفی برای زندگی بهتر در جهان ابدی و بیان سوگ و ماتم بازماندگان بوده که به جاودانگی انسان دلالت دارد.کلیدواژه ها
مشهد, روستای تبادکان, سنگ قبر, جاودانگی, ساختار بصری و محتواییاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.