رستم خورشیدیان - دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج کشاورزی، گروه ترویج و مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
آیت اله کرمی - دانشیار گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
مهدی نوری پور - دانشیار ترویج و آموزش کشاورزی، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

این پژوهش با هدف شناسایی پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و زیست ­محیطی تغییر الگوی کشت اراضی شیب­ دار کم بازده به باغ­ های دیم در بخش کبگیان شهرستان بویراحمد صورت پذیرفت. با استفاده از نظر کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان کهگیلویه و بویراحمد، به بررسی علی- مقایسه­ای تعداد ۱۵۶ نفر (۷۲ بهره ­بردار پذیرنده و ۸۴ بهره ­بردار نپذیرنده طرح) به عنوان نمونه در دو مقطع زمانی قبل و بعد از پروژه همت گماشته شد. جمع ­آوری داده­ ها، با استفاده از پرسش­نامه محقق­ ساخته بود. نتایج نشان داد که هزینه، تولیدات، اشتغال، توان مالی و دارایی، بازار فروش، حمایتی، رقابت، سرمایه­ گذاری، درآمد و تسهیلات تبیین ­کننده ۷۰/۷۷ درصد از کل واریانس پیامدهای اقتصادی طرح بودند. عوامل مهاجرت، مطلوبیت کار، استفاده از دانش و تجربه، مشارکت، احساس تعلق به روستا، رضایت از نهادها، آگاهی، حمایت و تضاد و درگیری مجموعا ۷۵/۵ درصد از واریانس پیامدهای اجتماعی طرح را تبیین نمودند. کیفیت محیط، الگوی روستا، تغییر در گونه­ها، میزان مصرف تبیین­ کننده ۶۸/۸۳ درصد از واریانس کل پیامدهای زیست محیطی طرح بودند. نتایج حاکی از وضعیت مساعدتر گروه پذیرنده در ابعاد اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی نسبت به گروه نپذیرنده طرح بود. به علاوه، وضعیت اقتصادی و اجتماعی و زیست ­محیطی افراد پذیرنده طرح در زمان فعلی، مساعدتر از زمان قبل از تغییر الگوی کشت ارزیابی شد. در مجموع یافته­ ها نشان داد، تغییر الگوی کشت موجب بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی و زیست ­محیطی ساکنان شده است. همچنین نتایج نشان داد، احتمال پذیرش طرح در افراد دارای میزان درآمد بیشتر، بالاتر است.

ذی نفعان پروژه, طرح های منابع طبیعی, علی- مقایسه ای