ارزیابی میزان انتشار آلایندهها و تغییرات شاخص کیفیت هوا در شهرهای غرب استان مازندران

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 26، شماره: 6
  • کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-26-6_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 63
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شهره علی دوست

دکتری علوم و مهندسی محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، مازندران، نور.

نادر بهرامی فر

دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، مازندران، نور . (مسوول مکاتبات)

چکیده

< p class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; line-height: ۱۱۵%;"> < strong> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> زمینه و هدف< /span> < /strong> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> : آلودگی هوا معضل محیط زیست شهری بوده و حمل و نقل عامل اصلی بروز آن است. در این مطالعه به بررسی آلاینده های شاخص هوا در غرب استان مازندران پرداخته شده است. میزان انتشار این آلاینده ها با توجه به میزان مصرف سوخت و ضرایب انتشار آن، در هر شهرستان محاسبه شد و به وسیله شاخص < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%;"> AQI< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> به ارزیابی کیفیت هوای ایستگاه ها پرداخته شد.< /span> < /p> < p class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; line-height: ۱۱۵%;"> < strong> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> < span style="mso-spacerun: yes;"> < /span> روش بررسی:< /span> < /strong> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> آلاینده های < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> NO< sub> ۲< /sub> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> ، < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> SO< sub> ۲< /sub> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> ، < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> CO< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> و < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> O< sub> ۳< /sub> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> در ۱۸ ایستگاه غرب استان با استفاده از دستگاه پرتابل < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> aeroQUAL< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> و < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> PM< sub> ۱۰< /sub> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> و < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> PM< sub> ۲.۵< /sub> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> نیز توسط دستگاه پرتابل < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> HAZ-DUST< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> سنجش شدند.< /span> < /p> < p class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; line-height: ۱۱۵%;"> < strong> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> < span style="mso-spacerun: yes;"> < /span> یافته ها:< /span> < /strong> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> در بین ایستگاه های مورد بررسی، حداکثر غلظت < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> NO< sub> ۲< /sub> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> در شهرهای محمودآباد و آمل به ترتیب ۷۰ و< span style="mso-spacerun: yes;"> < /span> < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> µg/m< sup> ۳< /sup> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> ۷۲، حداکثر غلظت < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> CO< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> در میدان مخابرات چالوس و میدان ۱۷ شهریور آمل به ترتیب ۷۱/۱۶ و < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> < span style="mso-spacerun: yes;"> < /span> mg/m< sup> ۳< /sup> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> ۸۸/۱۳، بالاترین غلظت < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> O< sub> ۳< /sub> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> در شهرک صنعتی چمستان و بندر نوشهر به ترتیب برابر ۱۰۲ و < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> µg/m< sup> ۳< /sup> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> ۱۰۰ و بالاترین غلظت ذرات < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%;"> PM< sub> ۲.۵< /sub> < /span> < span style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> < span lang="FA"> و < /span> < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%;"> PM< sub> ۱۰< /sub> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> < span style="mso-spacerun: yes;"> < /span> در مرکز شهر محمودآباد به ترتیب برابر ۲۰ و< span style="mso-spacerun: yes;"> < /span> < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> µg/m< sup> ۳< /sup> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> ۳۱ مشاهده شد. < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> SO< sub> ۲< /sub> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> درتمامی نقاط نمونه برداری کمتر از < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> µg/m< sup> ۳< /sup> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> ۱۰< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> بود. بالاترین میزان انتشار گازهای آلاینده در منابع متحرک مربوط به گاز < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%;"> CO< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> و در منابع ساکن مربوط به گاز < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> NO< sub> X< /sub> < /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> بود. < /span> < /p> < p class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; line-height: ۱۱۵%;"> < strong> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> < span style="mso-spacerun: yes;"> < /span> بحث و نتیجه گیری:< /span> < /strong> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> تنها در ایستگاه مرکز نور کیفیت هوا پاک بوده است و میدان مخابرات چالوس بدترین کیفیت هوا (خیلی ناسالم) را به دلیل بالا بودن غلظت< /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%;"> CO< /span> < span style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> < span style="mso-spacerun: yes;"> < /span> < span lang="FA"> داشته است. در کلیه شهرستان ها بخش عمده ای از آلاینده ها توسط منابع متحرک تولید می شوند. درصد گاز < /span> < /span> < span dir="LTR" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin';"> NOx< /span> < span lang="FA" style="font-size: ۱۱.۰pt; line-height: ۱۱۵%; font-family: 'B Nazanin';"> منتشر شده از منابع ساکن در شهرهای مختلف خیلی بیشتر از سایر آلاینده ها بود که دلیل آن مصرف بالای گاز طبیعی در صنایع و منازل مسکونی است. به دلیل این که کیفیت هوای برخی از ایستگاه ها در شرایط ناسالم بود و همچنین توریستی بودن شهرهای مورد بررسی، سنجش دوره ای آلاینده های هوا در مراکز شهرها و کنترل و کاهش انتشار گازهای آلاینده از منابع ساکن و متحرک پیشنهاد می گردد. < /span> < /p>

کلیدواژه ها

آلودگی هوا، AQI، ضرایب انتشار، مازندران.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.