آشنایی با مدل تعیین کننده های اجتماعی و عوامل خطر فردی برای خودکشی و خودآزاری
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دوره: 23، شماره: 6
- کد COI اختصاصی: JR_RUMS-23-6_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 100
نویسندگان
دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
چکیده
سخن سردبیر Editorial مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دوره ۲۳، شهریور ۱۴۰۳، ۴۸۱-۴۷۸ آشنایی با مدل تعیین کننده های اجتماعی و عوامل خطر فردی برای خودکشی و خودآزاری Getting to Know the Social Determinants and Individual Risk Factors Model for Suicide and Self-Harm محسن رضائیان[۱] Mohsen Rezaeian خودکشی و خودآزاری از مشکلات پیچیده بهداشت و سلامت عمومی در هر جامعه هستند. شناخت دقیق این دو مسئله به هم پیوسته و عوامل خطر فردی و تعیین کننده های اجتماعی آن ها، می تواند نقش بسزایی در پیشگیری و کنترل این دو پدیده، ایفاء نماید. در سخنان سردبیری قبلی، نگاهی به این دو مشکل بهداشت عمومی و برنامه های ملی برای پیشگیری از آن ها، داشته ایم )۹-۱(. هدف از نگارش این سخن سردبیری، آشنا ساختن خوانندگان فرهیخته مجله دانشگاه با مدل تعیین کننده های اجتماعی و عوامل خطر فردی برای خودکشی و خودآزاری، همراه با نقد کوتاهی بر آن، می باشد. پیرکیز (Pirkis) و همکاران در مقاله خود )۱۰(، تصویری از این مدل را ارائه کرده اند (شکل ۱). آن ها توضیح می دهند که شکل اولیه این این مدل برای شناخت تعیین کننده های اجتماعی سلامت، در سال ۲۰۱۰ میلادی توسط Solar و Irwin و در کمیسیون تعیین کننده های اجتماعی سلامت سازمان جهانی بهداشت، تهیه و تدوین شده است )۱۱(. البته، قبل از آن نیز توسط دانشمندان دیگر، مدل های بهداشت عمومی دیگری ارائه شده بودند که در آن ها، تعیین کننده های اجتماعی و عوامل خطر فردی خودکشی و خودآزاری، مورد توجه قرار گرفته بودند )۱۴-۱۲(. همان طور که شکل ۱ نشان می دهد، مدل، به ترتیب از سمت راست دارای سه پنل به شرح زیر است: پنل اول در برگیرنده تعیین کننده های اجتماعی، پنل دوم در برگیرنده عوامل خطر فردی و پنل سوم در برگیرنده پیامدهای دو پنل قبلی، یعنی خودکشی و خودآزاری می باشد. برای آن که با این مدل بهتر آشنا شویم بهتر است نگاهی دقیق تر به اجزاء پنل اول و دوم داشته باشیم. عوامل خطر اجتماعی–جمعیت شناختی عوامل جمعیت شناختی (شامل سن، جنس، هویت جنسی، گرایش جنسی، قومیت و میراث فرهنگی) موقعیت اجتماعی اقتصادی (نظیر آموزش، اشتغال، شغل و در آمد) عوامل خطر فردی سایر عوامل خطر عوامل زمینه ای (نظیر وقایع زندگی توام با استرس، مواجهه با خودکشی، دسترسی به روش های خودکشی، فقدان حمایت های خانواده و تروما شامل ترومای بین نسلی) عوامل بالینی (نظیر بیماری های روانی، استفاده از الکل و مواد، سابقه قبلی خودآزاری و بیماری های جسمی مزمن) عوامل وابسته به شخصیت (نظیر تکانشگری، تاثیر پذیری و سبک مقابله ای) عوامل ژنتیکی/خانوادگی (نظیر سابقه خانوادگی خودکشی) عوامل عصبی-زیستی (نظیر DNA و متیلاسیون) تعیین کننده های اجتماعی سیاست های کلان اقتصادی (نظیر سیاست های مالیاتی) سیاست های عمومی (نظیر سیاست هایی که مصرف الکل در جامعه را کاهش می دهد) سیاست های اجتماعی (نظیر سیاست هایی که مربوط به خانه دار شدن و یا بازار فعال کار می باشد) چارچوب مربوط به قوانین و مقررات (نظیر قوانین مربوط به در اختیار داشتن سلاح گرم) ارزش های فرهنگی و اجتماعی (نظیر استعمار، نژادپرستی، تبعیض، نگاه و نگرش به برقراری ارتباط در مورد خودکشی و خودآزاری) پوشش مراقبت های بهداشتی و پاسخگویی و توان این نظام (نظیر مراقبت های عمومی و لیست انتظار) همبستگی اجتماعی و سرمایه اجتماعی < v:shape id="AutoShape_x۰۰۲۰_۳۱" o:gfxdata="UEsDBBQABgAIAAAAIQC۷۵UiUBQEAAB۴CAAATAAAAW۰NvbnRlbnRfVHlwZXNdLnhtbKSRvU۷DMBSF dyTewfKKEqcMCKEmHfgZgaE۸wMW+SSwc۲۷JvS/v۲۳KTJgkoXFsu+P+c۷Ol۵vDoMTe۰zZBl/LVVlJ gV۴HY۳۱Xy۴/tS۳EvRSbwBlzwWMsjZrlprq/W۲۲PELHjb۵۱r۲RPFBqax۷HCCXIaLnThvSAMTP۱KkI +gs۶VLdVdad۰۸ISeCho۱ZLN+whZ۲jsTzgcsnJwldluLxNDiyagkxOquB۲Knae/OLUsyEkjenmdzb mG/YhlRnCWPnb۸C۸۹۸bRJGtQvEOiVxjYhtLOxs۸AySiT۴JuDystlVV۴WPeM۶tK۳VaILeDZxIOSsu ti/jidNGNZ۳/J۰۸yC۱dNv۹v۸AAAA//۸DAFBLAwQUAAYACAAAACEArTA/۸cEAAAAyAQAACwAAAF۹y ZWxzLy۵yZWxzhI/NCsIwEITvgu۸Q۹m۷TehCRpr۲I۴FX۰AdZk۲wbbJGTj۳۹ubi۶AgeJtl۲G۹m۶vYx jeJGka۱۳CqqiBEFOe۲Ndr+B۰۳C۳WIDihMzh۶RwqexNA۲۸۱l۹oBFTfuLBBhaZ۴ljBkFLYSMl۶oAm۵ ۸IFcdjofJ۰z۵jL۰MqC/Yk۱yW۵UrGTwY۰X۰yxNwri۳lQgjs+Qk/+zfddZTVuvrxO۵۹CNCmoj۳vCwj MfaUFOjRhrPHaN۴Wv۰VV۵OYgm۱p+LW۱eAAAA//۸DAFBLAwQUAAYACAAAACEARmRDfEMCAADaBAAA HwAAAGNsaXBib۲FyZC۹kcmF۳aW۵ncy۹kcmF۳aW۵nMS۵۴bWykVNtu۲zAMfR+wfxD۰ntjOPUbdonCS vnRbgXYfwEqKLUyWDEl۱Egz۷۹۱HKtVkfhi۰PDikdHpLHpG/uto۰inbBOGl۳QrJ۹SIjQzXOqqoN۹f Vr۰ZJc۶D۵qCMFgXdCUfvbj۹/uoG۸stDWkhFk۰C۶Hgtbet۳mSOFaLBlzftELj۳drYBjy۶tkq۴hQ۰y NyoZpOkkaUBqenumWoAH۸mblP۱Apw۳۴IXoLuwCGlYvnlyaFGxf۶fGXLdPdj۲uX۲yoXL۲tXuyRPKC onIaGpSIJoeLAwzd۵CqqOhNs۱۷YJeLNek۲۱k۲YVn۵BBbT۹j+kJ۱PWf۳tAyyrlx+gMfE+ARoXSdlW P۷chq+۷KYF۷۳Mj۷۲cv/mzXMNrSDD۷NTXZUiIfkTtHdGmrEFXIsJfdi۰qEUMwM۴p۰iolSnDzIHSYn r۵svhmMAYLo۴EFeqDLNpNhtgVajCIJ۳OhuPxe۴Wy+XyaThFw۰unUOeStdf۵BmIYEo۶DOW۵BV۷Uuj tWDe۲CymhO۷R+f۲۷OgZEhcxKKhVfh۹JkU۹D۵GAsJN۸۴oycNldGz۱WipLOlAFXa۱S/IUKsYp۳MGve NI۹ktQC+۱Jz۴qJS۳ErVTgoYMjeCUKIH۷GKyI۹iDV۳۶Ixp۹KhJhwfbOlg۷ffq۵zydL۲fL۲ag۳GkyW vVG۶WPTuV+WoN۱ll۰/FiuCjLRfYrtJeN۸lpyLnTo۸Ljj۲eiPBWoks۸aZte۸z۰yQ۴xZKJ۴۵۷jlmfp ecv۱UcrkPXuUCYs۹/seig۳JxLtFg+۳FNrrY۶۴g۹fofDpuPRvfwMAAP//AwBQSwMEFAAGAAgAAAAh ALY۷BCJUBgAACxoAABoAAABjbGlwYm۹hcmQvdGhlbWUvdGhlbWUxLnhtbOxZS۲۸bNxC+F+h/WOy۹ sd۶KjciBrUfcxk۶CSEmRI۶WldhlzlwuSsqNbkRwLFCiaFj۰۰QG۸۹FG۰DJEAv۶a۹xm۶JNgfyFDrkP kRJVO۰YKGEEswNid/WY۴nJn۹huReufogpt۴R۵oKwpONXL۱V۸DycTFpAk۷Ph۳RoOPLvuekCgJEGUJ ۷کلیدواژه ها
Individual Risk Factors, Suicide, Self-Harm, عوامل خطر فردی, خودکشی, خودآزاریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.